صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1387/07/16
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
شرط وکالت وکیل و یا عدم عزل او در ضمن‌عقد لازم
پرسش
طبق ماده 679 قانون مدنی؛ «موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر این‌که وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن‌عقد لازمی شرط شده باشد». اگر زوج چنین وکالتی به زوجه بدهد که هر وقت بخواهد خود را مطلقه نماید، آیا زوج می‌تواند بدون اذن وکیل شخصاً زوجه را مطلقه نماید و یا چون چنین اقدامی به منزله عزل وکیل است، زوج چنین اختیاری ندارد؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (4) مدنی: همان‌طور که در ماده 1133 قانون مدنی آمده است: هر وقت مرد بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق دهد. لیکن در حال حاضر طوری که در شروط ضمن‌عقد نکاح در قباله‌های اخیر ذکر شده، مرد می‌تواند به همسرش وکالت دهد که هر وقت بخواهد به وکالت از زوج، خود را مطلقه نماید.
اختیار داده شده به زوجه مخل حقوق مسلم و قانونی و شرعی زوج نبوده و مرد هر وقت اراده کند می‌تواند زنش را طلاق دهد. در اینجا متعلق وکالت طلاق است که به زوجه تفویض شده، لیکن با اقدام شوهر به طلاق، متعلق وکالت از بین رفته و دیگر وکالت منفسخ است و در نهایت اختیاری که به زوجه برای امر طلاق و جدایی داده، شده موضوعاً منتفی می‌شود.
بدیهی است در وکالت بلاعزل هم موکل برای امری که وکیل گرفته می‌تواند شخصاً مورد وکالت را انجام دهد و این عمل منافاتی با وکالت بلاعزل ندارد.
نظر اتفاقی
وکالت بلاعزل، وکالتی است که موکل حق عزل وکیل را از خود ساقط می‌کند. اسقاط حق عزل وکیل به معنی سلب اختیار از موکل در انجام موضوع وکالت نبوده و وی می‌تواند مورد وکالت را شخصاً انجام دهد.
ماده 679 قانون مدنی مقرر می‌دارد: «موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر این که وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن‌عقد لازمی شرط شده باشد»، اما هرگاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل باشد به جا آورد مثل این که مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد، به تصریح ماده 683 قانون مدنی وکالت منفسخ شده و موضوعی برای اعمال آن باقی نمی‌ماند