صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1390/03/03
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بهشهر
موضوع
مطالبه مهر زوجه بعد از فوت زوج به طرفیت ورثه از جمله صغیر تحت قیمومت خودش
پرسش
زوجه بعد از فوت زوج با وجود فرزند صغیری که خودش قیم اوست، علیه ورثه از جمله مولی‌علیه خود، دادخواست مطالبه مَهر مطرح می‌کند. آیا دعوا در این فرض مسموع است؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (3) مدنی: چون اصل تأسیس قیمومت همان‌طور که در ماده 1235 قانون مدنی متکفل بیان آن است، به هدف حفاظت و پشتیبانی از جان و امور صغیر اعم از اموال و حقوق مالی صورت گرفته است و طرح دعوا توسط قیم علیه مولی‌علیه خود با وظایف ذاتی موصوف غالباً تنافی دارد؛ بنابراین، دعوای زوجه (قیم) به طرفیت ورثه و من‌جمله صغیر تحت قیمومت خود به منظور مطالبه مَهر قابلیت استماع ندارد. همان‌طور که نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه با شماره 9326/7 - 1378/12/11 تصریح دارد، جهت امکان طرح چنین دعوایی، قیم بدواً باید استعفا کرده و سپس مبادرت به طرح دعوا کند.
نظر اکثریت
با توجه به این‌که از جمله شرایط تعیین قیم وفق بند 5 ماده 1231 قانون مدنی، عدم وجود دعوا بین قیم یا اقربای او با محجور است، بنابراین، در فرض سوال، زوجه (قیم) بدواً باید استعفا کند؛ والا دعوا مطابق مقررات طرح نشده و مسموع نخواهد بود. نظریه شماره 9326/7 مورخ 1378/12/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه نیز موید همین نظر است.
نظر اقلیت
دعوا با کیفیت مطروحه قابلیت استماع دارد؛ ولیکن باید برای محجور، قیم اتفاقی تعیین شود و نیازی به عزل یا استعفای قیم نیست. با وحدت ملاک از ماده 72 قانون آیین دادرسی کیفری، قیم موقت تعیین خواهد شد.