صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/01/24
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر زرقان
موضوع
حدود اختیارات کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداری‌ها در تعطیلی صنایع
پرسش
با توجه به بند 20 ماده 55 قانون شهرداری کمیسیون موضوع ماده مذکور در جلوگیری از ایجاد و تاسیس کارخانه‌ها و... که مقرر داشته [جلوگیری از ایجاد و تاسیس کلیه اماکن که به نحوی از انحاء موجب بروز مزاحم-ت برای ساکنین یا مخالف اصول بهداشت در شهرهاست، شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه‌ها - کارگاه‌ها - گاراژهای عمومی و تعمیرگاه‌ها و دکان‌ها و همچنین مراکزی که مواد محترقه می‌سازند و اسطبل چارپایان و مراکز دامداری و به‌طورکلی تمام مشاغل و کسب‌هایی که ایجاد مزاحمت و سر و صدا کنند یا تولید دود و یا عفونت و یا تجمع حشرات و جانوران نماید، جلوگیری کند و در تخریب کوره‌های آجر و گچ و آهک‌پزی و خزینه گرمابه‌های عمومی که مخالف بهداشت است، اقدام نماید و با نظارت و مراقبت در وضع دودکش‌های املاک و کارخانه‌ها و وسایط نقلیه که کار کردن آن‌ها دود ایجاد می‌کند، از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هرگاه تاسیسات مذکور فوق قبل از تصویب این قانون به وجود آمده باشد، آن‌ها را تعطیل کند و اگر لازم شود آن‌ها را به خارج از شهر انتقال دهد...]
1- آیا کمیسیون می‌تواند نسبت به تعطیلی کارخانجات و واحدهای صنعتی و تولیدی آلاینده و کارگاه‌هایی که آلایندگی زیست‌محیطی دارند اقدام نماید؟ آیا کمیسیون می‌تواند تصمیم ناظر به اصلاح وضعیت و دستورات مبنی بر نصب فیلتر و... اتخاذ کند؟ (توضیح اینکه کمیسیون دارای عضو قضایی (دادستان محل) می‌باشد.)
2- محدوده فعالیت کمیسیون تا چه شعاعی است؟ حریم شهر و یا محدوده (قانونی خدماتی)؟
نظر هیات عالی
سه پرسش مطرح شده است: پاسخ پرسش اول 1: با توجه به تبصره 2 ماده 11 قانون هوای پاک، اتخاذ تصمیم درباره توقف فعالیت به دلیل وضعیت‌هایی که مرجع تشخیص آن در قانون موصوف سازمان محیط زیست است، در صلاحیت کمیسیون موضوع ماده 11 و یا ستاد موضوع تبصره 1 ماده 12 قانون هوای پاک (حسب مورد) است؛ لذا این قسمت از بند 20 ماده 55 قانون شهرداری نسخ شده است.
2. با توجه به ماده 12 قانون هوای پاک اتخاذ تصمیم نسبت به تغییر وضعیت و رفع حالت آلایندگی فعالیت مراکز و واحدهای موضوع ماده 12 و سایر مواد قانون مذکور در صلاحیت سازمان محیط زیست قرار گرفته و بعد 20 ماده 55 قانون شهرداری از این حیث منسوخ است.
3. با توجه به ماده 2 قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آن‌ها حفاظت از حریم شهرها بر عهده شهرداری است؛ لذا در مواردی که پس از تصویب قانون هوای پاک، همچنان در صلاحیت کمیسیون بند 20 ماده 55 قانون شهرداری است، اختیارات آن شامل حریم شهر هم می‌شود. ضمنا طبق بند الف ماده 34 قانون هوای پاک این عبارت این بند با رعایت قانون هوای پاک اجرایی می‌گردد به انتهای بند 20 ماده 55 قانون شهرداری افزوده شده که خود حکایت از عدم نسخ کلی بند 20 دارد. به علاوه موضوع از شمول ماده 114 قانون آیین دادرسی کیفری که ناظر به اعمال مجرمانه مضر به سلامت، مخل امنیت جامعه و نظم عمومی است، خارج می‌باشد.
نظر اکثریت
1- برابر تصریح ماده 55 قانون شهرداری کمیسیون به استثناء موارد مشمول قانون هوای پاک (مواد 10 الی 12) می‌تواند نسبت به تعطیلی اقدام نماید.
2- با توجه به قانون شهرداری‌ها در حوزه محدوده قانونی خدماتی می‌تواند کمیسیون فعالیت داشته باشد و نه در حوزه حریم شهر.
نظر اقلیت
1- برابر ماده 114 قانون آیین دادرسی کیفری اختیار تعطیلی واحدهای آلاینده با دادستان محل است و طبق ماده 9 الی 12 قانون هوای پاک نیز کمیسیونی مرکب از استاندار و وزیر صنعت در موارد کارخانجات ملی اقدام می‌نمایند.
2- حوزه فعالیت کمیسیون طبق قانون در حوزه حریم شهر است و نه صرفاً محدوده خدماتی‌اش.