صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/04/11
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
اختلاف در صلاحیت در مرحله رسیدگی در دادگاه کیفری
پرسش
در فرضی که پرونده ای با کیفرخواست به دادگاه کیفری دو ارسال شود و دادگاه معتقد به صلاحیت دادگاه شهرستان دیگری باشد: الف) آیا قرار عدم صلاحیت باید به شایستگی دادگاه کیفری دو شهرستان دوم صادر شود یا دادسرای عمومی و انقلاب آن شهرستان؟ ب) در صورت صدور قرار عدم صلاحیت به صلاحیت دادگاه کیفری دو شهرستان دوم آیا دادگاه اخیر می‌تواند با کیفرخواست دادسرای شهرستان اول نسبت به دادرسی اقدام نماید یا اینکه می بایست پرونده را جهت بررسی مجدد و اتخاذ تصمیم مقتضی به دادسرای در معیت خود ارسال نماید؟ ج) در صورت ارسال پرونده به دادسرای در معیت خود حدود عمل دادسرا چگونه است؟
نظر هیئت عالی
در فرضی که متعاقب پایان مرحله تحقیقات مقدماتی، پرونده امر با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری شهرستان الف، ارسال و سپس از سوی این دادگاه با قرار عدم صلاحیت به دادگاه کیفری شهرستان ب، ارسال شده است، این دادگاه باید با توجه به اطلاق بند الف ماده 335 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، مبادرت به رسیدگی نماید و صرف صدور کیفرخواست از سوی دادسرای فاقد صلاحیت محلی، مجوز عدم رسیدگی دادگاه و ارسال پرونده به دادسرایی که در معیت آن انجام وظیفه می‌نماید، نمی‌باشد. مضافاً به آنکه مرحله تحقیقات مقدماتی با صدور کیفرخواست به پایان رسیده و مرحله دادرسی در معنای اخص آغاز می‌گردد و تجدید مراحل رسیدگی به پرونده در واقع تجویز رسیدگی به آن در دو نوبت در مرحله تحقیقات مقدماتی است که برخلاف اصول حاکم بر دادرسی کیفری می‌باشد و این امر به علاوه می‌تواند موجب اخلال در نظم دادرسی و تضییع حقوق اشخاص و اتخاذ تصمیمات متناقض گردد و لذا بدون وجود نصّ قانونی، ارسال پرونده از سوی دادگاه کیفری صالح، به دادسرا به منظور رسیدگی مجدد وصدور کیفرخواست، فاقد وجاهت قانونی است.بالنتیجه نظریه اتفاقی و اکثریت موافق با موازین اعلام می‌شود.
نظر اکثریت
در خصوص بند الف همکاران محترم اتفاق نظر بر لزوم صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری دو شهرستان دوم داشتند زیرا در صورت صدور قرار عدم صلاحیت توسط دادگاه کیفری دو به شایستگی دادسرا، با توجه به لزوم تبعیت دادسرا از تصمیمات دادگاه، امکان اختلاف در صلاحیت وجود نخواهد داشت. اکثریت عقیده بر عدم لزوم ارسال پرونده توسط دادگاه کیفری دو به دادسرای در معیت خود و اعتبار تمام اقدامات انجام شده توسط دادسرای در معیت دادگاه کیفری شهرستان اول داشته و در صورت ارسال پرونده به دادسرا صرفا قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست توسط دادسرا مجددا صادر و یا تنفیذ خواهد شد.
نظر اقلیت
دادگاه کیفری دو شهرستان دوم لازم است پرونده را جهت بررسی و رسیدگی مجدد به دادسرای در معیت خود ارسال نماید زیرا هر کدام از محاکم کیفری صرفا مجاز به رسیدگی به کیفرخواست های صادره از سوی دادسرای دارای صلاحیت محلی خود هستند و نمی توانند به پرونده ای که دارای کیفرخواست صادره از سوی مرجع فاقد صلاحیت محلی است رسیدگی نمایند بنابراین تمام اقدامات انجام گرفته از سوی دادسرای در معیت دادگاه شهرستان اول فاقد اعتبار بوده و مجددا بررسی و رسیدگی خواهند شد مگر برخی از اقدامات مثل اخذ نظریه کارشناسی، تحقیقات محلی و... که دادسرا بعد از رسیدگی عقیده بر نفوذ انها داشته باشد.