صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1392/11/02
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر گنبدکاووس
موضوع
عدم واخواست سفته در مهلت مقرر قانونی توسط دارنده سفته و زائل شدن مسئولیت ظهرنویس
پرسش
(الف) در وجه (ب) سفته‌ای صادر کرده و (ب) آن را ازطریق ظهرنویسی به (ج) واگذار کرده است. شخصی به نام (د) هم به عنوان ضامن صادرکننده‌ی سفته، ظهر آن را امضا کرده است. علی‌رغم گذشت مدتی بیش از ده روز از تاریخ سررسید سفته، دارنده سند (ج) آن را واخواست نکرده و علیه (الف)، (ب) و (د) اقامه دعوی کرده و خواستار محکومیت تضامنی آنان به پرداخت وجه مندرج در سند شده است.
آیا همه امضاکنندگان سفته مذکور دارای مسئولیت تضامنی هستید یا برخی از آنها؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 249 قانون تجارت و مقررات قسمت اخیر آن ماده، ضامن تنها با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او (مضمونٌ‌عنه) ضمانت کرده است در مورد ضامن براساس رأی وحدت رویه شماره 597/12/2/74 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور محدودیت‌های مقرر در مواد 286 و 287 قانون تجارت وجود ندارد با این ترتیب نظریه اکثریت صائب به نظر می‌رسد و مورد تأیید است.
نظر اکثریت
با عنایت به مواد 249، 309، 310، 313 و 315 از قانون تجارت در صورتی‌که دارنده سفته در مهلت مقرر قانونی نسبت به واخواست سفته اقدام نکرده باشد مسئولیت ظهرنویس زائل می‌شود. برخی معتقدند در این‌صورت سفته همانند یک سند عادی است و صرف‌نظر از آن، با این وصف شخصی که به عنوان ضامن صادرکننده سفته آن را امضا کرده مسئولیت تضامنی با صادرکننده سفته در برابر دارنده آن دارد.(ضم ذمّه به ذمّه) این مفهوم از مواد 279، 280، 286، 289 و 309 قانون تجارت نیز قابل استنباط می‌باشد نتیجتاً در مورد سوال شخص (الف) و (د) تضامناً مسئول پرداخت می‌باشند.
نظر اقلیت
با عنایت به این‌که دارنده سفته به تکلیف خود عمل نکرده است، سفته وصف سند تجاری ندارد و ضمان مدنی بر روابط بین صادرکننده و ضامن حاکم است. (نقل ذمّه به ذمّه) در مورد اموال هم صرفاً شخص ضامن مسئول است و صادرکننده مسئولیتی ندارد.