صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/04/10
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر برازجان
موضوع
صدور قرار امتناع از رسیدگی در صورت وجود رابطه خویشاوندی بین وکیل و قاضی
پرسش
چنانچه وکیل در پرونده‌ای که وکالت آن را بر عهده گرفته است، با قاضی رسیدگی کننده قرابت سببی یا نسبی تا درجه 1 از طبقه 2 داشته باشد یا بین وکیل و پدر قاضی رسیدگی کننده، سابقاً دعوای کیفری مطرح بوده که از تاریخ صدور رای قطعی، بیش از 2 سال گذشته باشد، با عنایت به مفاد ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری، آیا قاضی در صورت مواجه شدن با هرکدام از دو فرض فوق حسب مورد مجاز به رسیدگی می‌باشد یا اینکه باید قرار امتناع از رسیدگی صادر کند؟
نظر هیات عالی
گرچه ظاهراً با توجه به استناد طراح سوال به مدل به ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری سوال کیفری است؛ مع‌الوصف وجود رابطه خویشاوندی بین وکیل و قاضی از جهات مذکور در ماده 91 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور در امور مدنی نیست تا دادرس ملزم به صدور قرار امتناع از رسیدگی باشد؛ لکن حسب ماده 12 لایحه قانونی استقلال کانون وکلا برای وکیل از جهات رد محسوب می‌شود که مکلف است از قبول وکالت خودداری نماید؛ درنتیجه نظریه اکثریت مطلوب و مورد تائید هیات عالی می‌باشد.
نظر اکثریت
اگر مورد استثنایی در قانون بیان شود، باید به قدر متیقن اکتفا کرد و نمی‌توانیم دایره شمول استثناء را افزایش دهیم و قرابت قاضی دادگاه با وکیل اصحاب دعوا از موارد رد نیست و قاضی نمی‌تواند قرار امتناع از رسیدگی صادر کند و تنها وکالت وکیل در این مورد توسط مقام قضایی قابل پذیرش نیست.
نظر اقلیت
چون وکیل، جانشین اصیل فرض می‌شود؛ چنانچه جهت ردی نیز وجود داشته باشد، قاضی بایستی مستند به ماده 421 از قانون آیین دادرسی کیفری قرار امتناع از رسیدگی صادر کند.