صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/01/25
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر لار
موضوع
مجازات ضارب در صورت مرگ مغزی منجر به پیوند عضو
پرسش
آیا ضارب، در فردی که منجر به مرگ مغزی و درنهایت به واسطه عمل پزشک منتهی به پیوند عضو گردیده است، قصاص می‌گردد؟
نظر هیات عالی
معیار در شناسایی قاتل در جنایت انتساب جنایت (قتل) به رفتار وی می‌باشد؛ بنابراین و با عنایت به ماده 492 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در فرض پرسش با توجه به اینکه مرگ مغزی، موت محسوب می‌شود؛ بنابراین ضارب قاتل محسوب و در صورت تحقق شرایط قانونی قابل قصاص خواهد بود و لذا نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان لار در نتیجه مورد تائید است.
نظر اکثریت
با عنایت به اینکه عمل ضارب باعث مرگ گردیده است و شخص مضروب با کسی که فوت نموده است هیچ فرقی ندارد، میت محسوب می‌گردد و بدین سبب عرف به طور مسلم، حکم به فوت فرد می‌دهد؛ لذا فرد ضارب، قاتل محسوب می‌شود و باید قصاص شود.
نظر اقلیت
در صورتی‌که فرد مرگ مغزی شده بدون پیوند عضو و به سبب عمل ضارب از بین برود، در این صورت، قتل یقیناً منتسب به ضارب است، اما هنگامی که بعضی از بدن فرد برداشته می‌شود و دستگاه نیز قطع می‌گردد دیگر نمی‌توان گفت قتل واقعی و مرگ حتمی توسط ضارب صورت گرفته است. در نهایت جانی، فقط جنایتی بر عضو فرد وارد نموده است و باید قصاص عضو صورت گیرد، یعنی باید کاری کرد که فرد هم به مرگ مغزی برسد و با توجه به اینکه چنین چیزی امکان ندارد؛ لذا قصاص ساقط است و باید به دیه رجوع کنیم و نظریه امام خمینی و مقام معظم رهبری نیز این است که مرگ مغزی، مرگ اصلی نیست و در این موارد دیه زوال عقل ثابت است.