صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/18
برگزار شده توسط: استان لرستان/ شهر خرم آباد
موضوع
تاثیر کاهش مجازات محکوم به اعدام یا حبس ابد در کاهش مجازات عامل فرار
پرسش
شخصی به اتهام فراری دادن متهم در راستای اجرای بند الف ماده 551 قانون مجازات اسلامی تعزیرات به 3 سال حبس محکوم شده است، بعدها به موجب قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر مجازات متهم فراری به حبس و جزای نقدی درجه 2 کاهش یافته آیا کاهش مجازات محکوم به اعدام یا حبس ابد تاثیری در کاهش مجازات عامل فرار دارد؟ در صورتی‌که پاسخ مثبت باشد عامل فرار محکوم، درخواست تخفیف مجازات خود را به چه مرجعی باید تقدیم کند؟
نظر هیات عالی
در هر صورت با تخفیف مجازات قانونی جرمی که مرتکب اصلی انجام داده است آثار و تبعات آن به سایر اشخاصی که بر اساس مجازات قانونی اولیه نیز به تبع آن محکوم شده‌اند می‌رسد. لذا در فرض سوال مقررات عام ماده 10 قانون مجازات اسلامی شامل محکوم موضوع بند الف ماده 551 قانون تعزیرات هم می‌گردد و از طرفی ماده 434 قانون مجازات اسلامی ناظر به یک اقدام تامینی در مورد شخصی است که محکوم به قصاص را فراری داده است و این اقدام از باب مجازات نمی‌باشد ضمن اینکه این ماده فقط در مورد محکومین و متهمین به جرم مستوجب قصاص است. نتیجتاً نظر اکثریت مورد تایید است.
نظر اکثریت
قانون اصلاح تبصره بند ت ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر از مقررات ماهوی مساعد به حال متهم است که به طور تبعی موثر در مجازات ماده 551 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات است. لذا به استناد مواد 10 و 11 قانون مجازات اسلامی با عنوان یک تکلیف بایستی دادگاه صادر کننده حکم قطعی مجازات فراری‌دهنده را با توجه به تغییر ایجاد شده در مجازات فراری داده شده تخفیف دهد. کما اینکه در ادوار مختلف قانون‌گذاری و نیز رویه قضایی فعلی نیز همین رویکرد حاکم است. ضمن آنکه در موارد مشابه مثل جنایات ماده 434 نیز مقنن همواره نشان داده است که تغییر در مجازات فراری داده شده به حکم قانون موثر در مجازات فراری‌دهنده می‌باشد.
نظر اقلیت
مستفاد از ماده 434 قانون مجازات اسلامی مجازات فرد فراری‌دهنده مجازات فاعل مستقل جرم بوده و جرم فراری دادن متهم نیز جرمی مستقل با مجازات مرتکب اصلی می‌باشد. تخفیف مجازات در یک بزه شامل شرکا و معاونین می‌شود و نه مجازات فاعل مستقل یک بزه که توسط مقنن جداگانه جرم‌انگاری شده است.