صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/01/29
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
واخواهی از رأی غیابی دادگاه تجدیدنظر استان
پرسش
چنانچه دادگاه تجدیدنظر استان در خصوص موضوع حقوقی اقدام به صدور رأی غیابی کند و واخواه هزینه واخواهی را پرداخت نکرده باشد و با وصف صدور اخطار رفع نقص از سوی مدیر دفتر دادگاه تجدیدنظر اقدامی از سوی واخواه برای رفع نقص به عمل نیاید چه تصمیمی اتخاذ خواهد شد و مرجع نیاز برای اتخاذ تصمیم مورد نظر کدام است؟
نظر هیئت عالی
بر حسب مقررات ماده 364 قانون آیین دادرسی مدنی هرگاه رأی مبنی بر محکومیت خوانده باشد و خوانده درهیچیک از مراحل دادرسی حاضر نبوده و لایحه دفاعی یا اعتراضی به دادگاه ارسال نکرده باشد رأی دادگاه تجدیدنظر ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ واقعی به محکوم علیه یا وکیل او قابل اعتراض و رسیدگی در همان دادگاه تجدیدنظر است.
با این شرح در صورتی که معترض دادخواست واخواهی ناقصی به دفتر دادگاه تجدیدنظر بدهد دفتر دادگاه ناچار از رفع نقص بوده و به همین منظور برای واخواه اخطار رفع نقص ارسال میدارد. در صورت عدم رفع نقص دادخواست، دادگاه تجدیدنظر با اتخاذ ملاک از تبصره 2 ماده 339 قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دادخواست واخواهی را صادر میکند و این قرار قطعی است.
نظر اکثریت
با توجه به ماده 356 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مبنی بر ضرورت رعایت مقررات دادرسی مرحله بدوی در مرحله تجدیدنظر، با لحاظ عمومات مواد 339 الی 347 خصوصاً مواد 341 و 345 همین قانون اولاً: مدیر دفتر دادگاه تجدیدنظر مکلف به تنظیم و ارسال اخطار رفع نقص بوده تا واخواه ملزم باشد در مهلت مقرر نسبت به رفع نقص اقدام کند زیرا لازمه ورود دادگاه تجدیدنظر به رسیدگی در مرحله واخواهی نیز تکمیل بودن دادخواست و نداشتن، عیب و نقص قانونی آن است. لذا دادخواستی که تمبر لازم قانونی به آن الصاق و ابطال نشده باشد، در دادگاه مطرح نشده و به جریان نمی افتد. ثانیاً: مقررات
مرحله بدوی، ناظر به مواد 53 و 56 قانون مذکور تکلیف مرجع یا مقام صادرکننده قرار رد را در فرض سوال مشخص کرده است. بنابراین، مدیر دفتر (مدیر دفتر دادگاه تجدیدنظر که اخطار رفع را صادر و ابلاغ نموده) حق صدور قرار رد دادخواست واخواهی را دارد. اگر این استدلال پذیرفته شود که دادگاه تجدیدنظر قرار رد را صادر کند در واقع با پذیرش آن واخواه را از یک مرحله از رسیدگی محروم کرده ایم.
نظر اقلیت
دادگاه تجدیدنظر با صدور حکم غیابی در واقع فارغ از رسیدگی نبوده و با درخواست محکوم علیه غایب باید رسیدگی خویش را کامل کند البته در تسلیم دادخواست واخواهی، باید تمامی شرایط مربوط به دادخواست و ضمایم (از جمله تمبر قانونی) مراعات شود والّا دادخواست به جریان نمیافتد. از سوی دیگر رعایت موازین مورد اشاره در اصل 365 قانون آیین دادرسی مدنی امری اجتناب ناپذیر است ولی باید توجه داشت که در مرحله بدوی و به منظور جریان یافتن دادخواست، اختیاراتی به مدیر دفتر تفویض شده است ولی این اختیارات در فرضی که دادخواست در مرحله تجدیدنظر مطرح گردید (مواد 53 ،54 ،66) محدود به تکالیف و وظایف مدیر دفتر در راستای تبصره 2 ماده 339 قانون آیین دادرسی خواهد شد. به عبارتی باید از این ماده تأسی جست و نه از سایر مواد در جایی که مدیردفتر دادگاه بدوی، به دلیل عدم رفع نقص از دادخواست تجدیدنظرخواهی قادر به صدور قرار رد نیست و این قرار وفق تبصره اشاره شده در فوق باید توسط دادگاه صادر شود بالطبع صدور قرار رد در مرحله واخواهی نیز از اختیارات دادگاه تجدیدنظر است نه دفتر این دادگاه؛ طبعاً، چنین قراری قطعی است.