تاریخ نظریه: 1396/11/08
شماره نظریه: 7/96/2732
شماره پرونده: 96-127-2001
استعلام:
چنانچه محکوم علیه بدوی خوانده در ضمن تجدید نظرخواهی تقاضای صدور حکم به محکومیت تجدید نظر خوانده خواهان بدوی را به استناد ماده 515 و تبصره یک آن و نیز ماده 356 قانون آیین دادرسی مدنی نماید آیا دادگاه تجدید نظر می‌تواند ضمن صدور حکم به نقص دادنامه بدوی تجدید نظر خوانده را به پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدید نظر و سایر هزینه ها در حق تجدیدنظر خواه محکوم نماید ؟ با این توضیح که برخی از محاکم تجدید نظر صدور حکم به خسارات دادرسی به نفع خوانده بدوی را موکول به رسیدگی بدوی به موضوع و در نتیجه تقدیم دادخواست و رسیدگی آن در دادگاه بدوی می دانند و برخی دیگر از شعب به استناد مواد فوق بدون رسیدگی بدوی آن را در مرحله تجدید نظر قابل رسیدگی میدانند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با عنایت به ماده 515 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی وانقلاب در امور مدنی 79، خوانده نیز می‌تواند خسارات دادرسی را در اثنای دادرسی از خواهان مطالبه نماید و برابر بند 2 ماده 362 یاد شده ادعای متفرعات دعوا که « در زمان جریان دعوا یا بعد از صدور رأی بدوی به خواسته اصلی تعلق گرفته و مورد حکم واقع نشده یا موعد پرداخت آن بعد از صدور رأی رسیده باشد» در مرحله تجدید نظر امکان پذیر است. بنابراین، هرگاه خوانده در مرحله نخستین خسارات دادرسی را مطالبه کرده باشد ضمن دادخواست تجدیدنظرخواهی می‌تواند خسارات مربوط به این مرحله را نیز به آن بیافزاید ولی اگر در مرحله نخستین خسارات دادرسی را مطالبه نکرده باشد با عنایت به مواد 7 و 349 و صدر ماده 362 قانون یاد شده، مطالبه آن (خسارات دادرسی مرحله تجدیدنظر و از جمله هزینه تجدیدنظرخواهی) ضمن تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی امکان پذیر نیست.