صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1392/02/11
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر نور
موضوع
مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف توسط مالک منافع به طرفیت متصرف بدون اذن مالک عین
پرسش
شخص (الف) منزل مسکونی خود را به (ب) به عقد بیع منتقل می‌کند و در شرط ضمن‌عقد بیع مذکور مقرر شده است که منافع مبیع متعلق به (ج) باشد. حال اگر ملک در تصرف شخص (ب) باشد آیا (ج) مجاز است دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف را به طرفیت (ب) طرح واقامه نماید؟
نظر هیئت عالی
استدلال اعلام شده در اتفاق‌نظر صحیح بوده و مورد تأیید است زیرا حق انتفاع دارای آثار و تبعاتی است که دارنده این حق می‌تواند نسبت به استیفای حقوق قانونی خود من‌الجمله مطالبه اجرت‌المثل اقدام نماید.
نظر اتفاقی
علاقه اشخاص به مال به سه نحو امکان‌پذیر است: الف) رابطه شخص با عین اموال حق مالکیت عینی ب) در رابطه شخص با منافع مال حق انتفاع ج) حق برای شخص در ملک دیگری حق ارتفاق. با توجه به ماده 196 قانون مدنی کسی که معامله می‌کند آن معامله برای خود آن شخص محسوب می‌گردد مگر این که در موقع عقد خلاف آن را تصریح نماید یا خلاف آن ثابت شود. مع‌ذلک ممکن است در ضمن معامله که شخص برای خود می‌کند تعهدی هم به نفع شخص ثالثی بنماید. لذا شرط مقرر در عقد بیع در راستای مواد 10 و 196 قانون مدنی فی‌مابین طرفین و ثالث لازم‌الاجرا و لازم‌الوفاست و در چنین فرض مالک منافع مجاز است دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف به طرفیت متصرف بدون اذن اجازه مالک عین تقدیم نماید و دعوا قابلیت استماع دارد.