صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/05/04
برگزار شده توسط: استان خراسان جنوبی/ شهر طبس
موضوع
عدم انجام تعهد به لحاظ موانع خارجی و حوادث غیرمترقبه
پرسش
آیا متعهد می‌تواند در صورتی که براثر تغییر اوضاع و احوال زمان انعقاد قرارداد، انجام تعهد برایش بیش از حد متعارف دشوار و یا موجب ضرر فاحش وی شود، به استناد قاعده نفی عسر و حرج از اجرای آن خودداری کند؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (1) مدنی: اسباب سقوط تعهدات در ماده 264 قانون مدنی پیش‌بینی شده است. موانع خارجی و حوادث غیرمترقبه که موجب عدم انجام تعهد گردد و این امر در دادگاه ثابت شود، صرفاً مانع از محکومیت متعهد به تأدیه خسارت می‌شود. (ماده 227 قانون مدنی).
با توجه به ماده 277 قانون مدنی، دادگاه می‌تواند نظر به وضعیت مدیون، مهلت عادله یا قرار اقساط دهد. یا این‌که مدعی عسر و حرج، اعسار خود را بر مبنای موازین قانونی در دادگاه اثبات کند.
نظر اتفاقی
هرگاه امور غیرمترقبه موجب ناممکن شدن اجرای قرارداد گردد با توجه به قاعده عقلی قبح تکلیف مالایطاق، منتفی شدن قرارداد قطعی است.