صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1382/01/27
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر بوشهر
موضوع
نفقه زوجه در صورت عدم تمکین او به لحاظ حق حبس
پرسش
در صورتی‌که زوجه حق حبس راجع به مَهر خود را با استفاده از ماده 1085 قانون مدنی اعمال نماید و به لحاظ عدم پرداخت مَهر از شوهرش تمکین نکند، آیا مستحق نفقه ایام مذکور است؟ و آیا شوهر به لحاظ نپرداختن نفقه قابل تعقیب کیفری میباشد؟
نظر هیات عالی
گرچه طبق ماده 1085 قانون مدنی مادام‌که مَهر زوجه تسلیم نشده، در صورت حال بودن مَهر، زن می‌تواند از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود،... از نقطه نظر جزایی به لحاظ مدلول ماده 642 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب 1375/3/2 که به موجب آن حکم به مجازات شوهر به علت امتناع از تادیه نفقه زن به تمکین ولو به اعتذار استفاده از اختیار حاصله از مقررات ماده 1085 قانون مدنی حکم به مجازات شوهر نخواهد شد...» بنابراین، در مورد سوال زوجه استحقاق نفقه ایام مذکور را دارد ولیکن شوهر به لحاظ نپرداختن نفقه قابل تعقیب کیفری نخواهد بود.
نظر اکثریت
به محض ایجاد رابطه زوجیت، زوجه مستحق نفقه میباشد و اعمال حق حبس بر اساس ماده 1085 قانون مدنی امتیاز ویژه‌یی است که قانون برای زوجه قائل شده است که شرط تمکین را پرداخت مَهر ذکر کرده و اعمال حق حبس منافاتی با نفقه ندارد و زوجه می‌تواند مطالبه نفقه خود را نیز از دادگاه بنماید ولی با توجه به نظریه شماره 3049/7 مورخ 1365/7/21 و 309/7 مورخ 1376/6/13 اداره حقوقی چون تعقیب کیفری زوج مستلزم تمکین وی میباشد بنابراین تعقیب کیفری زوج وجاهت قانونی ندارد.
نظر اقلیت
پرداخت مَهر از طرف زوج بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، حق مطلقی است که در اختیار زوجه میباشد و با عدم پرداخت و (در صورت اعمال حق حبس)، زوجه را از دریافت نفقه محروم نخواهد کرد و در صورت استطاعت زوج برای پرداخت نفقه در هر حال زوج برابر ماده 642 قانون مجازات اسلامی تعزیرات قابل تعقیب کیفری است.