صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/08/22
برگزار شده توسط: استان البرز/ شهر کرج
موضوع
بررسی درخواست اجرای حکم قصاص در صورت فوت اولیای دم
پرسش
در بررسی پرونده‌ای با موضوع قصاص نفس پس از صدور حکم قصاص و درخواست قصاص از سوی اولیای دم و استیذان از ریاست قوه قضائیه و قبل از اجرای حکم قصاص احدی از اولیای دم فوت نموده است. حال آیا با توجه به درخواست قبلی اولیای دم، اجرای حکم قصاص ممکن است یا اینکه کلیه وراث ولی دم فوت شده نیز مجدداً تقاضای قصاص کنند؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اینکه حق قصاص قابل توارث است، در صورتی که بعد از صدور حکم قصاص و استیذان یکی از اولیای دم فوت شود، حق قصاص به وراث وی منتقل می‌شود و طبق ماده 353 قانون مجازات اسلامی وراث ولی‌دم مقتول جایگزین فرد فوت شده می‌شوند و استیفای قصاص موکول به تقاضای همه اولیای دم از جمله وراث فرد فوت شده است.
نظر اتفاقی
دو رویه قضائی وجود دارد:
1.با توجه به ماه ٣٥٣ ق.م.ا اخذ تقاضای کلیه وراث حین فوت ولی دم فوت شده جهت اجرای حکم قصاص ضروری است.
2.حکم قصاص با توجه به درخواست قبلی و استیذان رئیس قوه قضائیه باید اجرا شود و نیاز به اخذ درخواست مجدد وراث ولی دم فوت شده نمی‌باشد.
به نظر می‌رسد با توجه به صراحت ماده ٣٥٣ ق.م.ا مبنی بر اینکه «هرگاه صاحب حق قصاص فوت کند، حق قصاص به ورثه او می‌رسد حتی اگر همسر مجنی‌علیه باشد.» در صورت فوت احد از اولیای دم ورثه وی اولیای دم محسوب می‌شوند و بایستی جهت اجرای حکم قصاص نفس اذن آنان اخذ شود. لذا در این حالت اجرای حکم قصاص تا دعوت از کلیه وراث ولی دم فوت شده و اخذ نظر هر یک از آنان و آماده شدن کلیه مقدمات اجرایی، به تعویق خواهد افتاد و محکوم به قصاص بایستی در زندان نگهداری شود.