صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/03/10
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر کرمان
موضوع
صدور کیفرخواست توسط دادیار
پرسش
در جرائم موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری در فرضی که دادیار محترم اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی و سپس کیفرخواست نموده باشد، اقدامات انجام شده توسط وی اعم از صدور قرار جلب به دادرسی و سپس کیفرخواست با ملاحظه نظریه مشورتی مورخه 15- 10- 1399 به شماره 1426/99/07 اداره حقوقی قوه قضاییه معتبر می‌باشد یا خیر؟ آیا باید مجددا بازپرس تحقیقات را انجام و سپس قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادر نماید؟ آیا بازپرس می‌تواند عنوان اتهامی را تغییر دهد و حتی تصمیم ماهوی بر خلاف نظر دادیار محترم اتخاذ نماید؟ (اعم از قرار منع تعقیب یا تعلیق تعقیب)
نظر هیات عالی
آنچه که مسلم است در فرض سوال اقدامات انجام شده فاقد وجاهت قانونی است زیرا صدور کیفرخواست مستلزم انجام تحقیقات مقدماتی و قرار جلب به دادرسی توسط بازپرس است. نتیجتا نظریه اکثریت همکاران صحیح اعلام می‌شود.
نظر اکثریت
نص ماده 92 قانون آیین دادرسی کیفری بیان نموده که تحقیقات مقدماتی تمام جرائم موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری بر عهده بازپرس می‌باشد لذا اقدامات دادیار در این جرائم هیچ‌گونه اعتباری ندارد و اطلاق ماده شامل تمامی موارد می‌شود و تفاوتی در بی اعتباری اقدامات دادیار در جرائم ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری ندارد چراکه به صورت عام استغراقی بیان کرده است و تحقیقات تمام جرائم ماده 302 را از وظایف بازپرس دانسته و در حقیقت وصف در اینجا مفهوم دارد و حجت است چراکه اگر وصف قید حکم باشد مفهوم دارد. اینجا نیز وصف بازپرس بودن قید حکم می‌باشد و حجیت دارد. نظریه مشورتی مورخه 15- 10- 1399 به شماره 1426/99/07 اداره حقوقی قوه قضاییه نیز اشاره به همین موضوع دارد.
نظر ابرازی
به نظر می‌رسد باید میان تحقیقات و تصمیمات تفاوت قائل شد چراکه تحقیقاتی که دادیار انجام داده اعتباری ندارد اما تصمیماتی که اتخاذ کرده اعتباردارد و نمی‌توان به طور کلی هر اقدامی که دادیار انجام داده را فاقد اعتبار دانست. به عنوان مثال دستور استرداد اموال متهم را صادر کرده است در اینجا نمی‌توان آن را بی اعتبار دانست و نمی‌توان گفت باید مال مجددا به انبار اعاده تا بازپرس دستور آن را صادر نماید و این قطعا مدنظر قانونگذار نبوده است بلکه مراد از اقدامات، تحقیقاتی است که انجام داده مثلا تحقیقاتی که از متهم در خصوص چگونگی وقوع جرم انجام داده اعتباری ندارد.