تاریخ نظریه: 1400/02/27
شماره نظریه: 7/99/2020
شماره پرونده: 99-186/1-2020 ک
استعلام:
1- آیا عبارت «عقد ازدواج» در ماده 647 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات مشمول ازدواج موقت نیز می‌شود؟
2- با توجه به تعریف جرم در ماده 2 قانون مجازات اسلامی، آیا رفتار مرتکب در این ماده صرفاً از نوع فعل و مثبت است یا ترک فعل را نیز شامل می‌شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- نکاح منقطع (موقت) در قانون مدنی پذیرفته شده است و با توجه به اطلاق ازدواج در ماده 647 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، احکام فریب در ازدواج شامل نکاح منقطع نیز می‌شود.
2- با توجه به لزوم تفسیر مضیق قوانین جزایی که برگرفته از اصل قانونی بودن جرم و مجازات است و نیز مستفاد از مقررات ماده 647 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، فریب در ازدواج مستلزم اقدامات مادی برای فریب دادن طرف ازدواج است که با وانمود کردن یا انجام عملیاتی نسبت به طرف ازدواج موجب فریب او در ازدواج می‌شود؛ به نحوی که اگر این اقدامات مادی صورت نمی‌گرفت، مزاوجت نیز منتفی می‌گردید. با این حال تشخیص موضوع فریب در هر مورد با توجه به شرایط پرونده و لحاظ عرف و عادت به عهده مقام قضایی رسیدگی‌کننده است.