تاریخ نظریه: 1395/02/27
شماره نظریه: 7/95/378
شماره پرونده: 59-681/1-861
استعلام:
1- با توجه به تبصره ماده 614 قانون تعزیرات در صورتی که در جرم جراحت عمومی ایجاد جراحت ها بر اثر ضربات مشت و لگد و یا کشیدن لباس، یا هل دادن یا کوبیدن سر یا دست به جایی سخت باشد آیا باز هم جنبه عمومی دارد یا خیر؟ و به عبارت دیگر آیا مراد از کلمه امثال آن (چاقو) هر چیز تیز و برنده است که مثل چاقو باشد یا اینکه معلق است و جراحت به هر صورت و با هر چیزی که واقع شود علاوه بر جنبه خصوصی جنبه عمومی نیز دارد؟
2- آیا مفهوم ماده 401 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 این است که جراحت های حارصه، دامیه، متلاحمه، سمحاق، و موضحه جنبه عمومی ندارد و یا اینکه ماده مذکور در مقام بیان این مسئله نیست؟
3- در صورتی که که متهم به ارتکاب ایراد جرح عمومی حسب تبصره 2 ماده 269 ق.م.ا مصوب 1370 به حسب محکوم گردیده باشد در زمان اجرای حکم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392حاکم گردیده با توجه به فسخ صریح ماده 269 آیا باید قرار موقوفی اجرا صادر گردد یا با توجه به ارجاع این موضوع حسب ماده 447 قانون مجازات مصوب 1392 به ماده 614 و تبصره آن از کتاب پنجم (تعزیرات) ادامه حسب به استناد ماده فوق الذکر باشد خصوصاً در صورتی که جراحت-های وارده با اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- تعزیر مقرر در تبصره ماده 614 قانون مجازات اسلامی 1375، ناظر به جنایات عمدی ایجاد شده به وسیله چاقو و امثال آن است و شامل زدن مشت یا لگد، هل دادن یا کشیدن نمی شود و منظور از چاقو و امثال آن، وسایلی مانند چاقو از قبیل کارد آشپزخانه، خنجر، سرنیزه و قمه است. بنابراین، چنانچه جراحات عمدی با وسایلی غیر از چاقو و امثال آن، ایجاد شده باشد، مشمول تعزیر مقرر در تبصره مذکور نیست؛ مگر آنکه جراحات عمدی وارده، منتهی به یکی از آثار مندرج در متن ماده یاد شده باشد که در این صورت، مطابق ماده مذکور مجازات تعزیری مرتکب تعیین می‌شود.
2- جنایات مذکور در فرض سوال (حارصه، دامیه، متلاحمه، سمحاق و موضحه) که به صورت عمدی وارد شود، چنانچه منجر به یکی از آثار مذکور در ماده 614 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 و اصلاحات بعدی گردد و شرایط مذکور در این ماده (موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد) را دارا باشد، در این صورت مطابق ماده مذکور، علاوه بر دیه، مجازات تعزیری نیز برای مرتکب تعیین می‌گردد. ضمناً جراحات مذکور از شمول ماده 401 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 خارج می‌باشد.
3- در فرض سوال، اگر جنایت ارتکابی مشمول ماده 614 و تبصره آن از قانون مجازات اسلامی 1375 نباشد و بر اساس تبصره 2 ماده 269 قانون مجازات اسلامی 1370، مجازات تعیین شده باشد، نظر به اینکه طبق ماده 728 قانون مجازات اسلامی 1392، قانون مجازات اسلامی 1370 و از جمله ماده 269 و تبصره های آن، نسخ شده-اند، لذا بر اساس بند الف ماده 10 قانون مجازات اسلامی 1392، مجازات تعزیری تعیین شده در حکم قطعی، اجرا نمی شود و اگر در جریان اجرا باشد، اجرای آن متوقف می‌شود.