صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1384/06/04
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر نکا
موضوع
نحوه تقسیم ارث بین همسر و نوه های خواهر متوفی
پرسش
آقای (الف) در اقامتگاه خود فوت کرده و ورثه حین‌الفوت ایشان همسر وی و نوه‌های خواهر ایشان هستند. قابل توضیح است متوفیٰ در طبقه اول ورثه‌ای نداشته و در طبقه دوم یک خواهر (ب) داشته که قبل از او فوت کرده است و (ب) نیز دارای دو دختر و یک پسر بوده است که یکی از خواهرزاده‌ها (دختر) نیز قبل از مادر خود خواهر متوفیٰ (ب) فوت می‌‌‌‌‌کند و بعد از فوت (ب) یک دختر و یک پسر دیگر وی قبل از (الف) می‌‌‌‌‌میرند حال نحوه تقسیم ترکه (الف) چگونه است؟
نظر هیئت عالی
: در فرض سوال با توجه به مقررات قسمت اخیر ماده 925 قانون مدنی که مقرر می‌‌‌‌‌دارد در تقسیم بین افراد یک نسل اگر اولاد، اخوه ابوینی یا ابی تنها باشند ذکور دو برابر اناث می‌‌‌‌‌برند. نظر به این‌که وراث حین‌الفوت متوفیٰ همسر و یک پسر و یک دختر از خواهر متوفیٰ هستند، پس از کسر یک چهارم از اموال منقول و بهای اعیانی از ماترک غیرمنقول متوفیٰ، باقی مانده به نسبت پسر دو برابر دختر فی‌مابین خواهرزاده متوفیٰ تقسیم خواهد شد. در نتیجه نظر اکثریت قضات نکا تأیید می‌‌‌‌‌شود.
نظر اتفاقی
هر چند یکی از خواهرزاده‌ها قبل از مادرش (ب) و مادر نیز (خواهر متوفیٰ) قبل از (الف) فوت کرده است، باید در نظر گرفت که در زمان فوت (الف) در طبقات مختلف و درجات مختلف، کدام وراث هستند. با فرض گفته شده، در طبقه اول هیچ ورثه‌‌‌‌یی وجود ندارد. در طبقه دوم نیز در زمان فوت نوه‌های خواهری وجود دارند. بنابراین، هیچ چیز مانع از ارث بردن دسته‌یی نسبت به دیگران نمی‌شود. فوت خواهر متوفیٰ یا خواهرزاده متوفیٰ قبل از فوت وی (الف) است. بنابراین، تأثیری در تقسیم ترکه بین نوه‌های خواهری ندارد و نحوه تقسیم نیز این‌گونه است که همسر یک چهارم ترکه شامل اموال منقول از هر قسم اموال غیرمنقول شامل قیمت ابینه و اشجار، مابقی اموال نیز بر اساس این‌که هر نوه خواهری حصه چه شخصی را می‌‌‌‌‌برد (با محاسبه حصه پدر یا مادرشان) و به نسبت پسر دو برابر دختر تقسیم می‌‌‌‌‌شود.