احراز یائسگی زن در طلاق بائن

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/03/05
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بهشهر

موضوع

احراز یائسگی زن در طلاق بائن

پرسش

به موجب بند (2) ماده 1145 قانون مدنی طلاق یائسه طلاق بائن است احراز یائسگی زن چگونه است؟ آیا صرفاً سن ملاک است یا سن اماره است؟

نظر هیئت عالی

در مبحث اقسام طلاق در ماده 1145 قانون مدنی چنین آمده است: در موارد زیر طلاق بائن است.
1- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
2- طلاق یائسه (موارد دیگری هم بیان شده است)
دکتر امامی در کتاب پنجم حقوق مدنی ذکر کرده است: یائسه از اصطلاحات فقهای امامیه است و به زنی گفته می‌شود که سن او از پنجاه گذشته باشد. چنین زنی عادت زنانگی نمی‌بیند و از حامله شدن مأیوس است. در قانون مدنی برای زن یائسه، سن تعیین نشده است و به اعتبار این‌که حامله نمی‌شود عده ندارد. با توجه به مراتب مرقوم سن پنجاه سال اماره است و ملاک نیست.

نظر اتفاقی

یائسه زنی است که به اقتضای سن عادت زنانگی نمی‌بیند و مأیوس از حاملگی است. در مورد سن یائسگی در فقه اختلاف‌نظر وجود دارد بعضی پنجاه‌ سالگی و بعضی دیگر شصت سالگی را تعیین کرده‌اند و بسیاری از فقها نیز به استناد اخباری که در این باب رسیده است برای زنان قریشی شصت سالگی و برای سایرین پنجاه سالگی را تعیین کرده‌اند.
قانون مدنی حکمی در مورد سن یائس ندارد و به نظر می‌رسد که قانون مدنی سن یائس را به عرف واگذار کرده باشد یعنی آن سنی که زن عرفاً و عادتاً، عادت زنانگی نمی‌بیند با توجه به وضع غالب زنان، باید این سن را حدود پنجاه سالگی تعیین کرد. البته این سن به نظر می‌رسد که اماره باشد. یعنی طرفیت دارد نه موضوعیت و می‌توان خلاف آن‌ را اثبات کرد. بنابراین، طلاق زنی که بیش از پنجاه سال داشته باشد بائن است، مگر ادعا شود که زن به سن یائس نرسیده است که مدعی باید اثبات کند.