قابلیت تحقق معاونت در جرم برای اشخاص حقوقی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/01/30
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر بندر دیلم

موضوع

قابلیت تحقق معاونت در جرم برای اشخاص حقوقی

پرسش

آیا معاونت در جرم برای اشخاص حقوقی با توجه به ماده 126 قانون مجازات اسلامی و ماده 143 آن قانون متصور است؟

نظر هیات عالی

مسئولیت شخص حقوقی مسئولیتی کمانه‌ای و نیابتی است و قائم بر مسئولیت نماینده‌ قانونی شخص حقوقی است؛ لذا چنانچه نماینده‌ شخص حقوقی در ارتکاب جرمی نقش معاونت داشته باشد، شخص حقوقی طبق ماده 143 قانون مجازات اسلامی به عنوان معاونت قابل تعقیب خواهد بود.

نظر اکثریت

معاونت در جرم در ماده 143 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است؛ چراکه قانون‌گذار در این ماده بیان می‌دارد نماینده قانونی شخص حقوقی به نام یا در راستای منافع آن مرتکب جرم شود که کلمه جرم در این عبارت اطلاق داشته و شامل معاونت در جرم و هر رفتاری که توسط قانون‌گذار جرم انگاری شده باشد؛ همچنین قانون‌گذار در ماده 20 قانون مجازات اسلامی مجازات جرم ارتکابی در راستای ماده 143 قانون مجازات اسلامی را بیان داشته و در مجازات‌ها تفاوتی میان جرم تام، معاونت و.... قائل نشده و درنتیجه در اشخاص حقوقی مجازات تام و معاونت در جرم یکسان است.

نظر اقلیت

معاونت در جرم توسط اشخاص حقوق جرم انگاری نشده است؛ زیرا ماده 143 قانون مجازات اسلامی ظهور در جرم تام و مباشرت در جرم دارد و قانون‌گذار در مورد معاونت در جرم توسط شخص حقوقی ساکت است و با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات و همچنین تفسیر قانون کیفری به نفع متهم و به صورت مضیق؛ لذا معاونت در جرم توسط اشخاص حقوقی جرم نمی‌باشد. قانون‌گذار در اشخاص حقیقی مجازات جرم تام و معاونت در جرم را به تفکیک بیان نموده؛ اما در مورد اشخاص حقوقی در ماده 20 قانون مجازات اسلامی چنین تفکیکی مشاهده نمی‌شود که این امر حاکی از مجازات‌های ماده 20 مربوط به جرم تام است و چنانچه نظر به جرم انگاری معاونت در جرم توسط اشخاص حقوقی داشت باید در ماده 143 به آن تصریح و مجازات آن را صادر و تعیین می‌نمود.