صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/12/21
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
شرط استرداد درخواست تجدیدنظر ظرف مهلت بیست روز در اعمال ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری
پرسش
ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری دو حالت را پیش بینی نموده است: یکی اینکه محکوم علیه پیش از پایان مهلت تجدید نظرخواهی با رجوع به دادگاه صادر کننده حکم ضمن اسقاط حق تجدید نظرخواهی درخواست اعمال ماده ذکر شده را نماید. دیگر اینکه محکوم علیه درخواست تجدید نظر خود را مسترد و تقاضای تخفیف نماید؛ حال آیا درحالت دوم، استرداد درخواست تجدید نظر یا فرجام باید در مهلت بیست روزه اعتراض باشد تا دادگاه بتواند ماده مرقوم را اعمال نماید یا صرف استرداد درخواست تجدیدنظر و فرجام کفایت می کند؟
نظر هیئت عالی
به نظر اعضاء هیات عالی نشست قضایی کیفری نظریه اکثریت مورد تائید است؛ استظهار بر صحت نظریه مرقوم نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه می‌باشد که به شماره 1568- 7/96- 96/7/11 صادر شده که به شرح زیر عیناً نقل می‌گردد:
فلسفه ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392، جلوگیری از تجدیدنظرخواهی های بی مورد است؛ بنابراین در مورد اسقاط حق تجدیدنظرخواهی، چون اسقاط این حق تا زمانی ممکن است که شخص، حق تجدیدنظرخواهی داشته باشد، بنابراین اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و تقاضای تخفیف باید در مهلت اعتراض باشد، اما در مورد استرداد تجدیدنظرخواهی تا زمانی که پرونده در دادگاه صادرکننده حکم موجود است، محکوم علیه می‌تواند درخواست تجدیدنظر خود را مسترد و تقاضای تخفیف نماید و پس از ارسال پرونده به مرجع تجدیدنظر یا فرجام، استرداد درخواست موجب تخفیف مجازات نخواهد بود و عبارت با رجوع به دادگاه صادرکننده حکم در ماده فوق الذکر موید این مطلب است. ضمناً اعمال ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری در هر صورت منوط به تقاضای تخفیف در مجازات از سوی محکوم علیه است.
نظر اکثریت
نظر به اینکه در صدر ماده 442 قانون مرقوم یکی از شرایط اعمال تخفیف در راستای ماده قانونی مذکور اسقاط حق تجدید نظرخواهی پیش از پایان مهلت تجدید نظر می‌باشد و گرچه واژه «یا» که بین قسمت اول و دوم ماده آمده است آن ها را از یکدیگر جدا نموده است؛ اما قسمت اخیر ماده باید با توجه به قسمت اول ماده تفسیر گردد؛ از این رو در صورتی استرداد درخواست تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی از سوی محکوم علیه قابل ترتیب اثر خواهد بود که در مهلت تجدید نظر یا فرجام باشد و الا قابل ترتیب اثر در خصوص اعمال تخفیف مجازات موضوع این ماده نیست. علاوه بر آن استرداد درخواست تجدید نظر خواهی یا فرجام باید توام با اسقاط حق تجدید نظر یا فرجام خواهی باشد. حال چنانچه محکوم علیه درخواست تجدید نظر را مسترد کند اما اسقاط حق تجدید نظر وی خارج از مهلت تجدیدنظر یا فرجام باشد، باز درخواست تخفیف مجازات محکوم علیه در راستای این ماده قابلیت ترتیب اثر نخواهد داشت.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه فلسفه وضع ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری ترغیب محکوم علیهم به عدم درخواست تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی از آراء صادره از سوی مراجع نخستین می‌باشد و از سویی قسمت اول و دوم ماده ذکر شده با واژه «یا» از یکدیگر جدا گردیده اند؛ لذا هر قسمت باید به طور جداگانه تفسیر گردد و قسمت اخیر ماده که بیان داشته: «... یا درخواست تجدیدنظر را مسترد نماید و تقاضای تخفیف مجازات کند.» صرف استرداد درخواست تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی از سوی محکوم علیه کفایت می کند اعم از اینکه در مهلت تجدید نظر باشد یا خیر؟