صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/04/05
برگزار شده توسط: استان چهار محال و بختیاری/ شهر شهرکرد
موضوع
صدور رأی داوری خارج از مهلت و صدور اجراییه از سوی دادگاه
پرسش
چنان‌چه طرفین خارج از دادگاه حل اختلاف فی‌مابین خود را به داور واگذار کنند و داور رأی خود را صادر کند و در همین حین، از سوی دادگاه اجراییه صادر و بعداً معلوم شود رأی داوری خارج از مهلت قانونی بوده و اجراییه اشتباهاً صادر شده تکلیف چیست و آیا وفق ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی دادگاه می‌تواند رأساً اجراییه را ابطال نماید؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (1): با توجه به مقررات ماده 489 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی چنان‌چه رأی داور، پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد آن رأی اساساً باطل بوده و قابلیت اجرایی ندارد. با این ترتیب هر گاه از دادگاه تقاضای ابلاغ و متعاقباً اجرای رأی داوری شده باشد و دادگاه بدون بررسی در مورد رأی داور که خارج از مهلت صادر شده، اجراییه صادر کرده باشد، مطابق ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 به لحاظ این‌که در صدور اجراییه اشتباه شده دادگاه رأساً و یا به درخواست هر یک از طرفین به اقتضای مورد اجراییه را باید ابطال کند.
نظر اکثریت
چون ابلاغ از طریق دادگاه وفق ماده 485 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی به عمل نیامده بود و برخلاف قوانین موجد حق‌بوده و طبق بند (4) ماده 489 باطل و غیرقابل اجرا است و اجراییه صادره اشتباه بوده و دادگاه صادرکننده باید نسبت به ابطال اجراییه اقدام نماید، با توجه به ماده 490 که مقرر می‌دارد: «هر یک از طرفین می‌توانند» لاجرم معنای آن این نیست که دادگاه متوجه خلاف قانونی بودن رأی داوری شده اما نتوانسته آن را ابطال نماید.
نظر اقلیت
چون طرفین به داوری توافق کرده‌اند باید به رأی داوری عمل شود و خارج از مهلت بودن رأی داور با توجه به قبول طرفین موجب ابطال رأی داوری نخواهد بود. استدلال اقلیت این است که دادگاه نباید رأساً بدون درخواست طرفین یا معترض خودش در مقام وکیل معترض نسبت به ابطال اجراییه اقدام نماید بلکه اجراییه صحیح است و به این صورت قابل ابطال نیست. از مواردی که طرفین می‌توانند تقاضای ابطال نظر داوری را کنند در ماده 489 مشخص شده و دادگاه در صورت اعتراض هر یک از طرفین می‌تواند پس از بررسی دلایل حکم به ابطال اجراییه صادر نماید.