تاریخ نظریه: 1396/04/31
شماره نظریه: 7/96/1215
شماره پرونده: 708-1/186-96
استعلام:
اولًا: مجازات ارتکاب بزه قطع درختان غیر موضوع قانون مزبور بر اساس ماده 686 از کتاب پنجم قانونی مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375 صورت می‌گیرد یا براساس ماده چهار قانون موصوف و تحت عنوان تخریب ؟
ثانیاً: قطع درختان در محدوده قانونی و حریم روستاها و نیز املاک خصوصی و باغات روستا بر اساس کدام مقرره قانونی مورد مجازات قرار می‌گیرد؟
ثالثاً: آیا قطع یک درخت از تاکستان یا باغ دیگری عنوان مجرمانه از بین بردن محصول زراعی متعلق به غیر موضوع ماده 684 قانون مزبور دارد یا خیر؟ و به طور کلی قلمرو موضوعی مواد قانونی فوق الذکر به چه صورتی می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا قطع درختان غیر موضوع ماده 1 و تبصره 2 ماده 4 قانون اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب 1359 با اصلاحات بعدی، مشمول ماده 686 قانون مجازات اسلامی 1375 و ماده 4 قانون صدرالذکر نیست و حسب مورد می‌تواند مشمول سایر مقررات کیفری یا فاقد وصف کیفری باشد (ضمنا ماده 686 قانون مجازات اسلامی 1375 با تصویب ماده 4 قانون صدرالذکر (اصلاحی 1388) نسخ ضمنی شده است).
ثانیا و ثالثا با توجه به آنچه در بند اولا اعلام گردید، مقررات لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، از جمله مجازات قطع درخت موضوع ماده 4 این قانون، به قطع درختان در محدوده روستا (با توجه به تعریف محدوده روستا طبق ماده 3 قانون تعاریف محدوده، حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها مصوب 1384) تسری ندارد. بنابراین، قطع درختان شخصی در محدوده روستاها جرم تلقی نمی شود؛ ولی اگر کسی درخت متعلق به دیگری را عمدا و بدون اجازه صاحب آن، قطع کند، عمل او حسب مورد می‌تواند مشمول مواد 684، 685 و 677 قانون مجازات اسلامی 1375 باشد که تشخیص آن به عهده قاضی رسیدگی کننده است.