اسقاط حق رجوع به مَهر قبل از صدور حکم طلاق و اجرای آن

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/02/05
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری

موضوع

اسقاط حق رجوع به مَهر قبل از صدور حکم طلاق و اجرای آن

پرسش

در طلاقی که زن حق رجوع به مَهر بذل شده را دارد، آیا می‌تواند قبل از صدور حکم طلاق و اجرای آن، حق رجوع به مَهر را از خود ساقط کند؟

نظر هیئت عالی

بند (3) ماده 1145 قانون مدنی به صراحت اشاره به حق رجوع زوجه به عوض پس از وقوع طلاق دارد. بنابراین، وقتی به حکم قانون زن می‌تواند پس از وقوع طلاق به عوض رجوع کند بدیهی است با توجه به این‌که مسئله رجوع به بذل در این‌جا حق زوجه است، قبل از وقوع طلاق نیز می‌تواند این حق را از خود سلب و ساقط نماید و این حق ارتباطی به وقوع طلاق ندارد؛ یعنی زوجه می‌تواند پس از این‌که برای وقوع طلاق با زوج به توافق رسید مَهر خود را بذل و یا این‌که حق رجوع را از خود ساقط کند و به حقوق وی لطمه‌ای وارد نمی‌شود.

نظر اکثریت

حق رجوع به مَهر بذل شده یا بذل مَهر قبل از وقوع طلاق برای زن ایجاد می‌شود و پس از بذل، زن حق دارد به مَهر بذل شده رجوع کند و یا این حق را از خودش ساقط کند و اسقاط این حق ارتباطی به حکم طلاق یا اجرای آن ندارد. به محض اعلام بذل، حق رجوع به آن یا اسقاط حق رجوع برای زوجه متصور است و از مصادیق «اسقاط مالم یجب» نمی‌باشد و سلب را اسقاط جزیی حق است وقتی در اصل حق می-تواند بذل کند اسقاط حق رجوع نیز منعی ندارد و خللی به حقوق کسی وارد نمی‌کند و با مبانی شرعی و قانونی هم تعارضی ندارد.

نظر اقلیت

حق رجوع از جمله حقوقی است که صاحب حق نمی‌تواند آن را از خود ساقط کند چرا که با مبانی شرعی و فتاوای علما در تعارض است و بر اساس آن‌چه که در شرع آمده این حق از جمله حقوقی است که نه قابل اسقاط است و نه قابل انتقال. شخص می‌تواند از این حق استفاده نکند ولی نمی‌تواند آن را از خود ساقط کند و خلاف قوانین آمره است. طبق ماده 1145 قانون مدنی، چنین حقی برای زوجه در نظر گرفته شده و اسقاط حق باعث از بین رفتن حق رجوع بعدی مرد نیز می‌شود.