تاریخ نظریه: 1396/07/19
شماره نظریه: 7/96/1645
شماره پرونده: 1828-218-95
استعلام:
با توجه به اینکه مطابق تبصره 1 ماده 27 قانون شورای حل اختلاف مصوب 94 گزارش اصلاحی شورا قابل اعتراض نمی‌باشد و قطعی است ووفق تبصره ماده 29 قانون موصوف گزارش‌های اصلاحی تنظیم شده توسط شورای حل اختلاف به دستور قاضی شورا توسط واحد اجرای احکام شورای حل اختلاف اجراء می‌شود حال سوال این است که اگر در پی وقوع دعوایی مبنی بر انتقال سه دانگ از شش دانگ مشاع منزلی از سوی خواهان زوج علیه خوانده زوج در شورای حل اختلاف گزارش اصلاحی به نحو مشروط تنظیم شده باشد زوج متعهد گردیده است که در صورت تمکین زوجه سه دانگ از شش دانگ مشاعی منزل خویش را به نام زوجه انتقال دهد و در حالی که زوجه بدون اقدام به تمکین دادخواست الزام به انتقال سه دانگ مشاعی به نام خویش را علیه زوجه مطرح نموده است در این شرایط چه باید کرد؟ آیا گزارش اصلاحی مشروط که در آن احدی از طرفین به تعهد خویش عمل ننموده همچنان قابل الاجراء است اگر زوجه به استناد گزارش اصلاحی مزبور در دادگاه عمومی حوقی الزام به زوج را به انتقال سه دانگ مشاعی مطالبه نموده باشد چه باید کرد؟ آیا با ثبوت عدم تمکین زوجه نسبت به زوج دادگاه باید قرار دادخواست یا دعوی زوجه را صادر نماید آیا زوج می‌توان منتفی شدن گزارش اصلاحی را مطالبه نماید؟ اگر با وقوع این اختلاف پس از سه سال زوجه بخواهد تمکین نماید درحالی که از تاریخ تنظیم گزارش اصلاحی اقدام به تمکین ننموده وصرفاً برای آنکه بتواند سه دانگ مشاعی را اخذ نماید حاضر به تمکین آن هم برای یک مرتبه شود و زوج نپذیرد چه باید کرد؟ آیا زوج همچنان الزام به انتقال می‌شود؟ اگر زوج پس از تنظیم گزارش اصلاحی موفق به اخذ رأی علیه زوجه مبنی بر عدم تمکین شده و اجازه ازدواج مجدد را نیز از دادگاه گرفته باشد آیا همچنان زوجه می‌تواند وی را ملزم به انتقال نماید و بگوید من هم اینک حاضر به تمکین هستم.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
صرف نظر از آنکه برابر ماده 24 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394 و ماده 25 قانون شوراهای حل اختلاف 1378، این شورا اختیار صدور گزارش اصلاحی در موضوعاتی که خارج از صلاحیت آن است(مانند تمکین) را نداشته و ندارد در فرض سوال که دعوای انتقال سه دانگ مشاع از منزل مسکونی از سوی زوجه علیه زوج مطرح و منتهی شده است به سازش طرفین مبنی بر اینکه زوج به شرط تمکین زوجه نسبت به انتقال سه دانگ مشاع منزل اقدام به عمل آورده و بر این اساس گزارش اصلاحی صادر شده است، اولا صلح مشروط با عنایت به ذیل ماده 761 قانون مدنی فاقد اشکال قانونی است و در فرض سوال مرجع قضائی بر اساس مفاد گزارش اصلاحی به درخواست زوجه اجرائیه صادر می‌کند و در صورت تحقق شرط(تمکین) زوج مکلف به اجرای تعهد خود مبنی بر انتقال سه دانگ مذکور است. ثانیا در صورتی که زوج مدعی عدم تحقق شرط(تمکین) باشد، احراز تحقق یا عدم تحقق شرط(تمکین) منوط به ارائه حکم یا گواهی دادگاه خانواده است زیرا موضوع تمکین و اختلافات راجع به آن برابر ماده 8 قانون حمایت خانواده 1391 منحصرا در صلاحیت این دادگاه است. ثالثا رسیدگی مجدد به دعوای انتقال سه دانگ مشاع منزل مورد بحث با توجه به اینکه قبلا طرح و منتهی به صلح و سازش شده و صلح دعوا باعث قطع آن می‌شود، فاقد وجاهت قانونی است، مگر آنکه دعوای ابطال مفاد گزارش اصلاحی مطرح و حکم مبنی بر ابطال آن صادر و قطعی شود.