صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/18
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
تعدد دیات در حوادث منجر به صدمات مغزی و نخاعی
پرسش
با توجه به مواد 652 و 705 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و با ملاحظه ذیل ماده 440 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و نظریه مشورتی شماره 1953 مورخ 92/10/8، آیا در حوادث منجر به صدمات مغزی و یا نخاعی که موجب عدم ضبط ادرار و مدفوع با هم گردد، متهم ضامن یک دیه کامل برای هر دو مورد است و یا ضامن دو دیه کامل می‌باشد؟
(تاکید می‌شود که ماده 652 قانون مجازات اسلامی اختصاص به صدمه وارده به نشیمنگاه دارد و شامل صدمات مغزی و یا نخاعی نیست).
نظر هیئت عالی
اصل بر عدم تداخل در دیات است و حکم ماده 652 قانون مجازات اسلامی یک حکم خاص در مورد ورود ضربه به نشیمنگاه و ایجاد آثار ناشی از این صدمه است؛ بالنتیجه در مانحن فیه بلحاظ وجود نص صرفاً مستوجب یک دیه کامل (تداخل) می‌باشد؛ لهذا نظریه اکثریت تائید می‌گردد.
نظر اکثریت
با توجه به نص صریح مواد 538 و 544 قانون مجازات اسلامی دائر بر عدم تداخل دیات در موارد زوال منافع متعدد و با عنایت به مفاد ماده 705 همان قانون، تردیدی در تعدد دیات در صورت منتهی شدن ضربه وارده به نخاع و یا مغز به عدم کنترل ادرار و نیز عدم کنترل مدفوع باقی نمی ماند و ماده 652 قانون مذکور صرفاً تخصیصی به مورد ضربه وارده به استخوان نشیمنگاه که منجر به زوال هر دو منفعت شده می‌باشد و شامل ضربات وارده به سایر نقاط بدن که منجر به زوال هر دو منفعت شده نیست و اراده جدی قانونگذار در عدم تخصیص سایر ضربات از عمومات مواد 538 و 544 فوق الذکر از مقایسه ماده 440 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با ماده 652 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و حذف ذیل ماده 440 مذکور از متن ماده 652 قانون جدید، کاملاً محرز و مسلم است.
نظر ابرازی
در مواردی که ضربه وارده به نخاع و یا مغز به طور همزمان و توامان منجر به عدم کنترل مدفوع و عدم کنترل ادرار شود فقط یک دیه ثابت است و در صورتی که منجر به زوال یکی از منافع یک یا چند روز پس از دیگری شود دو دیه ثابت است.