صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/01/27
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
امکان اعطای نیابت برای دادرسی کیفری در مرحله دادگاه
پرسش
آیا می توان در امر کیفری، به لحاظ زندانی بودن متهم در حوزه دیگر، تشکیل جلسه رسیدگی را از طریق نیابت به دادگاه محل حضور متهم واگذار کرد؟ در فرض مثبت بودن پاسخ، دفاع از کیفرخواست به چه ترتیبی و بر عهده کیست؟
نظر هیئت عالی
صلاحیت دادگاه در رسیدگی به دعوی قاعده آمره است که تخطی از آن جایز نمی‌باشد و لذا امر رسیدگی به دعوی که قائم به دادگاه ذیصلاح است قابلیت نیابت به سایر مراجع قضایی را ندارد. بدیهی است که انجام نیابت قضایی و اعطای آن تنها در موارد خاص قابل اعمال است.
نظر اکثریت
با توجه به این که دادرسی در دادگاه ترافعی است، بنابراین؛ تشکیل جلسه دادرسی قائم به همان دادگاه رسیدگی کننده است و اعطای نیابت برای تشکیل جلسه دادرسی به دادگاه دیگر نقض غرض قانون گذار در این مورد و بر خلاف ترافعی بودن آن است ماده 119 قانون آیین دادرسی کیفری نیز ناظر به انجام تحقیقات مقدماتی است و ماده 334 همین قانون نیز ناظر به مورد خاصی است که نمی توان جواز اعطای نیابت به دادگاه دیگر برای برگزاری جلسه دادرسی را از آن استنباط کرد و حتی در دادرسی های مدنی نیز بر اساس مواد 290 تا 294 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) قانون گذار صرفاً در رسیدگی به دلایل، اعطای نیابت را مجاز می داند در نتیجه اعطای نیابت به دادگاه دیگر برای برگزاری جلسه محاکماتی از لحاظ قانون مجاز شناخته نمی شود.
نظر اقلیت
نظر به این که رسیدگی در دادگاه ها در مرحله محاکماتی اصولاً ترافعی است و فرقی بین رسیدگی دلایل در دادگاه و غیر آن وجود ندارد؛ چون قانون گذار در مواد 290 تا 294 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) اعطای نیابت را برای رسیدگی به دلایل مجاز می داند و با رعایت ترافعی بودن رسیدگی به ادله ارائه شده در دادگاه مجری نیابت ایراد به ترافعی بودن مردود است، مگر موردی که مشمول تبصره 2 ماده 119 قانون آیین دادرسی کیفری شود و چنان که در دادرسی کیفری نیز در ماده 334 قانون آیین د ادرسی کیفری در مورد اجرای قرار اتیان سوگند امکان اعطای نیابت در دادگاه پیش بینی شده است؛ اعطای نیابت برای تشکیل جلسه دادرسی با لحاظ ماده 119 قانون آیین دادرسی کیفری و مقررات فوق از آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) با ممنوعیتی مواجه نیست و در این صورت دادستان صادر کننده کیفرخواست یا شخصاً در دادرسی آن دادگاه حاضر شده و یا با دعوت به دادرسی توسط دادگاه مجری نیابت می‌تواند با اعطای نیابت به دادستان محلِ دادگاه مجری نیابت، دفاع از کیفرخواست را به وی نیابت دهد.