تاریخ نظریه: 1398/08/25
شماره نظریه: 7/98/120
شماره پرونده: 98-76-120 ح
استعلام:
نوجوانی در حادثه هنگام انجام کار مصدوم می‌گردد ولی قهری ایشان با سند رسمی مراتب اعلام رضایت قاطع و منجز خود را نسبت به کارفرما اعلام می‌نماید که سرانجام پرونده امر در دادسرا مختومه می‌گردد حال نوجوان مذکور رشید گردیده و دادخواستی را به خواسته ابطال رضایت نامه رسمی فوق به طرفیت کارفرما و ولی قهری خود با استناد به عدم رعایت مصلحت خود در زمان تنظیم رضایت نامه رسمی تقدیم می‌نماید.
سوال:اولا ایا اعلام رضایت ولی قهری منوط به احراز غبطه و مصلحت آن فرد نوجوان بوده است یا خیر؟ ثانیاً: با فرض عدم احراز غبطه و مصلحت توسط ولی قهری موجبی جهت ابطال سند رسمی رضایتنامه وجود دارد یا آنکه آن فرد نوجوان که در حال حاضر رشید گردیده است صرفا حق مراجعه به ولی قهری خود از جهت خسارات ناشی از عدم رعایت غبطه و مصلحت خود در زمان وقوع حادثه را دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به مواد 1180، 1183 و 1184 قانون مدنی، ولی قهری نماینده قانونی مولی‌علیه است و طبق ماده 354 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در صورتی که برخی از اولیای دم، صغیر باشند «ولی آنان با رعایت مصلحت‌شان حق قصاص، مصالحه و گذشت دارد...». توجه قانون‌گذار به موضوع رعایت غبطه و مصلحت صغار در ماده اخیرالذکر تأکیدی است در جهت تکلیف ولی قهری در احراز غبطه و مصلحت صغیر و این به معنی احراز آن (احراز غبطه مصلحت صغیر) از توسط مرجع قضایی نیست؛ مگر این‌که خلاف آن ثابت شود؛ لذا در فرض سوال که ولی قهری غبطه و مصلحت صغیر را در اعلام رضایت بدون دریافت وجه تشخیص داده است، اقدام وی معتبر و نافذ خواهد بود.
ثانیاًً، اگر صغیر پس از رشد، ادعا نماید که غبطه وی از جانب ولی رعایت نشده است، مستنبط از ماده 1184 قانون مدنی از باب ضمان مدنی می‌تواند به ولی قهری مراجعه و طرح دعوا نماید، ولیکن دعوا متوجه جانی نخواهد بود؛ زیرا برای ولی در زمان مصالحه این حق وجود داشته و آثار قانونی آن ادامه دارد و چنان‌چه دادگاه عدم رعایت غبطه صغیر از جانب ولی را احراز نماید، علیه وی حکم مقتضی صادر می‌نماید.