صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1393/10/24
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر گرگان
موضوع
بررسی اقدامات دادسرا پس از نقض قرار منع تعقیب
پرسش
1- در صورتی که دادگاه در اعمال ماده 276 قانون آیین دادرسی کیفری قرار منع تعقیب را نقض و جلب به دادرسی صادر کند، با توجه به ماده 265 قانون مذکور، آیا بازپرس باید قرار جلب به دادرسی صادر کند؟ در صورت تایید قرار توسط دادستان، کیفرخواست نیز باید صادر گردد؟ 2- اگر دادگاهی بدون کیفرخواست و بدون صدور قرار جلب به دادرسی رای صادر نماید، با توجه به عدم رعایت تشریفات، دادگاه تجدیدنظر مستنداً به تبصره ذیل ماده 455 ق. آ.د.ک باید حکم را نقض نماید؟ نحوه اعمال این تبصره چگونه است؟ 3- اگر حکم دادگاه، پرداخت نصف دیه کامل باشد، تعیین وقت رسیدگی لازم است ؟
نظر هیئت عالی
در هر صورت با نقض قرار منع تعقیب با توجه به ماده 276 قانون آیین دادرسی کیفری نیازی به صدور کیفرخواست وجود ندارد و در نظریه اداره حقوقی نیز بر این عقیده تاکید شده است. «نظریه مشورتی 374/94/7 مورخ 1394/2/14 با توجه به ماده 276 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که به صراحت اعلام داشته در صورت نقض قرار منع تعقیب و صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه، بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم کند و با اخذ آخرین دفاع و تأمین مناسب از وی، پرونده را به دادگاه ارسال نماید و نیز با لحاظ ماده 335 این قانون که یکی از جهات شروع به رسیدگی دادگاه را صدور «قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه» در ردیف جهات دیگر، مانند کیفرخواست دادستان ذکر نموده است، بنابراین موجب قانونی جهت تکلیف دادستان به صدور کیفرخواست با فرض صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه وجود ندارد
در مورد سوال 3 با توجه به عبارت این بند که قید کرده «بیش از نصف دیه» لذا در موردی که میزان دیه بیش از نصف دیه نباشد الزاماً موجبی برای تشکیل جلسه وجود ندارد. بدیهی است در مواردی که جرم از موارد قابل گذشت بوده و پس از نقض قرار منع پیگرد شاکی اعلام گذشت نموده و یا اینکه متهم فوت شده منعی جهت صدور قرار موقوفی تعقیب از سوی دادسرا نیست.
نظر اتفاقی
مقنن نحوه و تشریفات رسیدگی در محاکم کیفری 1 و کیفری 2 را تفکیک نموده است. به موجب ماده 86 ق.آ.د.ک، رسیدگی بدون کیفرخواست در موارد ماده 302 ق.آ.د.ک چه ابتدایی و چه پس از نقض ممکن نیست. منظور از بازپرس، مقام تحقیق است و به موجب ماده 86 ق. آ.د.ک امکان رسیدگی با کیفرخواست شفاهی در غیر موضوعات ماده 302 ق.ا.د.ک در محاکم کیفری 2 و نظامی و انقلاب فراهم است؛ بنابراین در صورتی که موضوع مربوط به مصادیق ماده 302 ق.آ.د.ک باشد، باید کیفرخواست صادر شود، چه پرونده در دادگاه کیفری 1رسیدگی شود وچه مرجعی دیگر.
پاسخ سوال 3: به موجب بند «ث» ماده 450 قانون آیین دادرسی کیفری اصلاحی 94/3/24 که اظهار می دارد: « در غیر از موارد مذکور در بند های فوق، هرگاه جرم از جرائم مستوجب مجازاتهای حدود، قصاص و جرائم غیر عمدی مستوجب بیش از نصف دیه و یا جرائم تعزیری درجه چهار و پنج به طور مطلق و در جرائم تعزیری درجه شش و هفت در صورت محکومیت به حبس و در سایر جرائم در صورت اقتضاء، دادگاه تجدیدنظر با صدور دستور تعیین وقت رسیدگی، طرفین و اشخاصی را که حضورشان ضروری است احضار می کند. طرفین می‌توانند شخصاً حاضر شوند یا وکیل معرفی کنند. در هر حال عدم حضور یا عدم معرفی وکیل مانع از رسیدگی نیست» با توجه به قید «بیش از نصف دیه» باید تعیین وقت رسیدگی شود؛ فلذا تا نصف دیه کامل لازم نیست وقت رسیدگی تعیین شود.