تاریخ نظریه: 1396/11/03
شماره نظریه: 7/96/2644
شماره پرونده: 96-186/1-1968
استعلام:
1- در تبصره 1 ماده 467 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 تصریح گردیده است که «مراد از شکستن ستون فقرات، شکستن یک یا چند مهره از مهره‌های ستون فقرات به جز مهره‌های گردن و استخوان دنبالچه می‌باشد.» حال چنانچه تعدادی از مهره‌های ستون فقرات بشکند آیا شکستن متعدد ستون فقرات محسوب گشته و می‌بایست چند دیه‌ی شکستگی برای آن پرداخت گردد یا برای یکی از آنها دیه و برای مابقی ارش تعیین خواهد شد یا اینکه فی‌المجموع همگی تنها یک شکستگی ستون فقرات محسوب و صرفاً یک دیه به آن تعلق می‌گیرد؟
2- چنانچه با ساچمه‌های ریز تفنگ شکاری، صدمات متعددی بر دست یا پای شخص وارد آمده باشد.
آیا این صدمات هر یک نافذه محسوب و مشمول ماده 713 قانون مجازات اسلامی می‌گردد یا اینکه موضوع ماده 710 ناظر بر بندهای ماده 709 تلقی خواهد شد و اصولاً اگر تعداد متعددی از این ساچمه‌ها به پای فردی اصابت کند با توجه به بسیار جزئی و کوچک بودن صدمات وارده، همگی در حکم یک گلوله خواهد بود یا خیر؟ توضیحاً اینکه در برخی موارد امر بیست فقره از ساچمه‌های مذکور به پای کسی اصابت کند مجموع صدمات مذکور گاهاً به اندازه صدمات ناشی از یک گلوله جنگی هم نخواهد بود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) چون کل مهره‌ها (به جز مهره‌های گردن و استخوان دنبالچه)، ستون فقرات را تشکیل می‌دهند، لذا چنانچه در اثر یک رفتار مرتکب، دو یا چند مهره آسیب ببیند (شکسته شود)، موردی برای تعیین دیه جهت یکایک مهره‌ها نیست و مطابق بندهای ذیل ماده 647 قانون مجازات اسلامی 1392، دیه شکستگی ستون فقرات با توجه به نتایج حاصله از آن تعیین می‌شود.
2) در فرض سوال که در اثر اصابت فشنگ ساچمه ای چند جراحت ایجاد شده است اگر هر یک از ساچمه ها فرورفته باشد و طبق تعریف مذکور در ماده 713 قانون مجازات اسلامی 1392 جراحت نافذه را به وجود آورده باشد، چنانچه برابر بند ب ماده 543 قانون مزبور این جراحت ها متصل به هم یا به گونه ای نزدیک به هم باشد که عرفاً یک آسیب محسوب شود، دیه آن تداخل می کند و تنها یک دیه ثابت می‌شود. در غیر اینصورت مشمول ذیل ماده 541 قانون یاد شده بوده و هر جراحت نافذه دیه جداگانه خواهد داشت که تشخیص مصداق حسب مورد بر عهده مرجع رسیدگی کننده است.