قرار نگهداری موقت به عنوان تأمین جایگزین حبس در صورت عجز از ارائه کفیل یا تودیع وثیقه

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/04/06
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بهشهر

موضوع

قرار نگهداری موقت به عنوان تأمین جایگزین حبس در صورت عجز از ارائه کفیل یا تودیع وثیقه

پرسش

1- قرار نگهداری موقت آیا تامین جایگزین بازداشت موقت برای نوجوانان (15 تا 18 سال) محسوب می‌گردد یا یک قرار تامین کیفری مستقل است؟
2- پس از صدور قرار نگهداری موقت با وجود شرایط ماده 277 قانون آیین دادرسی کیفری اعتبار کفالت یا وثیقه باقی است؟
3- آیا قرار نگهداری موقت برای متهمین فوق را می توان راساً صادر نمود؟
4- در صورت معرفی کفیل از سوی متهم یا تودیع وثیقه از سوی متهم یا غیر، تکلیف دادسرا یا دادگاه بر فرض صدور قرار نگهداری موقت چیست ؟
5- در فرض اینکه کفیل معرفی نشده یا وثیقه تعیین گردیده تکلیف دادسرا یا دادگاه در صدور یا عدم صدور قرار نگهداری موقت چیست الزامی است یا اختیاری؟
6- در صورتی که متهم باید به زندان معرفی گردد به لحاظ عجز از معرفی کفیل یا عدم تودیع وثیقه آیا باید قرار تأمین صادره (کفالت یا وثیقه) تبدیل به قرار نگهداری موقت گردد؟
7- در صورت عجز از معرفی کفیل یا عدم تودیع وثیقه چنانچه دادسرا عقیده به صدور قرار نگهداری موقت (با توجه به تعبیر می‌تواند در ماده مزبور) نداشته باشد تکلیف چیست؟

نظر هیئت عالی

1- قرار نگهداری موقت در کانون اصلاح و تربیت در صورتی که به لحاظ عجز از معرفی کفیل یا تودیع وثیقه صادر شود، قراری مستقل از قرارهای کفالت و وثیقه است و مطابق تبصره ماده 287 قانون آ.د.ک تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت است.
2- نظریه اتفاقی قضات محترم دادگستری بهشهر مورد تأیید است.
3- نظریه مشورتی 7/95/366 مورخ 95/2/26 بشرح زیر نظریه مزبور مورد تایید است:
(با توجه به مقررات قسمت آخر ماده 287 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، درباره افرادی که 15 تا 18 سال سن دارند و مرتکب یکی از جرایم پیش بینی شده در ماده 237 این قانون شوند، مرجع قضایی رسیدگی کننده به جرم (دادسرا یا دادگاه) می‌تواند با رعایت ماده 238 این قانون، قرار نگهداری موقت آنان را در کانون اصلاح و تربیت، صادر کند که به صراحت تبصره ماده صدرالذکر، قرار نگهداری موقت، تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت است.)
4، 5 و 6 - بند یک نظریه مشورتی 3207/ 7/96 مورخ 12/28/ 96 که بشرح زیر مورد تأیید است:
(صرف نظر از این که به دلالت ذیل ماده ی 287 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی، برای افراد زیر 15 سال، اخذ کفیل یا وثیقه امکان پذیر نمی‌باشد، در فرض سوال در مواردی که در خصوص متهم نوجوان مطابق ماده 287 موصوف قرار کفالت یا وثیقه صادر و متهم مزبور عاجز از معرفی کفیل یا ایداع وثیقه است، با توجه به اینکه قرار نگهداری موقت در کانون اصلاح و تربیت، قراری مستقل از قرارهای فوق الذکر است؛ بنابراین قرارهای کفالت یا وثیقه باید تبدیل به قرار نگهداری موقت گردد و چنان چه متعاقباً متهم مبادرت به معرفی کفیل یا تودیع وثیقه نماید، بازپرس باید نسبت به لغو قرار نگهداری موقت و ابقای مجدد قرار کفالت یا وثیقه و نیز صدور قرار قبولی کفالت یا وثیقه اقدام نماید.)

نظر اتفاقی

1- نگهداری موقت کیفری مستقل نیست و جایگزین بازداشت موقت هم نمی‌باشد بلکه تکمیل قرار کفالت یا وثیقه در صورت عجز از معرفی کفیل یا تودیع وثیقه می‌باشد.
2- اعتبار کفالت و وثیقه به قوت خود باقی است قرار نگهداری این قرارها را از بین می‌برد و با تودیع وثیقه یا تعرفه کفیل دادگاه یا دادسرا مکلف به پذیرش می‌باشد.
3- قرار نگهداری موقت قرار تامین مستقلی نیست بلکه جایگزین بازداشت موقت می‌باشد
4- دادسرا یا دادگاه مکلف به پذیرش کفیل و وثیقه می‌باشد و نگهداری موقت ملغی می‌گردد.
5- به حکم قانون پیرامون نگهداری موقت اتخاذ تصمیم می‌گردد برخی از ایده به صدور دستور در این قسمت و برخی عقیده به صدور قرار نگهداری موقت در این قسمت دارند.
6- تبدیل نمی گردد و در واقع تکمیل وثیقه و کفالت است.
7- واژه (می تواند) در این قسمت برمی‌گردد به جایی که قرار نگهداری موقت راساً صادر می‌گردد نه در پی عجز از تعرفه کفیل یا تودیع وثیقه.