صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/03/19
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر دشتی
موضوع
صلاحیت دادگاه انقلاب در رسیدگی به شروع به جرایم مربوط
پرسش
آیا شروع به جرایمی که در صلاحیت دادگاه انقلاب هستند، مانند جرایمی که در صلاحیت دادگاه انقلاب است، قابل رسیدگی در دادگاه انقلاب می‌باشد؟
نظر هیات عالی
قانون‌گذار دادگاه کیفری 2 را در خصوص همه جرایم صالح به رسیدگی دانسته است و صلاحیت دادگاه کیفری 1 و دادگاه انقلاب حصری می‌باشد؛ اضافه می‌نماید ملاک صلاحیت در دادگاه کیفری 1 میزان مجازات جرایم ذکر شده در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری است؛ اما در خصوص صلاحیت دادگاه انقلاب ملاک صلاحیت، جرایم مذکور در ماده 303 قانون اشاره شده با هر میزان مجازات می‌باشد که شامل شروع به جرم جرایم مذکور نیز می‌گردد.
نظر اکثریت
باید برای تعیین صلاحیت به الفاظ قانونی مراجعه کرد؛ قابل توجه می‌باشد که قانون‌گذار در صلاحیت دادگاه کیفری 1، مجازات را ملاک تعیین صلاحیت قرار داده است، لذا شروع به جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری 1 به هیچ‌وجه در صلاحیت دادگاه کیفری 1 نمی‌باشد؛ چراکه شروع به جرم مشمول هیچ‌یک از بندهای ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری نمی‌باشد؛ ولی در خصوص صلاحیت دادگاه انقلاب نوع جرم ملاک تعیین صلاحیت می‌باشد، نه میزان مجازات، بنابراین شروع به جرایم موضوع ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری نیز از حیث نوع، مشمول ماده 303 می‌شوند؛ لذا رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه انقلاب می‌باشد. ضمن اینکه تفسیر موسع در قوانین شکلی هم جایز می‌باشد و قواعد مربوط به صلاحیت هم ازجمله قوانین و قواعد مربوط به قوانین شکلی می‌باشد؛ لذا وقتی در ماده 303 بیان کرده «به جرایم زیر در دادگاه انقلاب رسیدگی می‌شود» شامل شروع به جرم نیز می‌شود.
نظر ابرازی
اگر قانون‌گذار می‌خواست شروع به این جرایم در هم مثل جرم تام فارغ از میزان مجازات در صلاحیت دادگاه انقلاب قرار دهد، به این مطلب هم تصریح می‌کرد، همان‌طور که در ماده 47 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 مقرر داشته: «صدور حکم و اجرای مجازات در مورد جرایم زیر و شروع به آن‌ها قابل تعویق و تعلیق نیست» لذا وقتی در ماده 303 ق.آ.د.ک به شروع به جرم اشاره نکرده است، مراد قانون‌گذار عدم مشمول حکم ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به شروع به جرم بوده است.