تاریخ نظریه: 1400/12/16
شماره نظریه: 7/1400/1266
شماره پرونده: 1400-127-1266 ح
استعلام:
1- در مواردی که سمت دادخواست‌دهنده محرز نیست، مرجع رسیدگی‌کننده چه تصمیمی باید اتخاذ کند؟ در این فرض باید قرار رد دعوی صادر کند یا اخطار رفع نقص؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مواد 52 و 59 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 ناظر بر وضعیت‌های متفاوتی است؛ به گونه‌ای که ماده 52 این قانون ناظر بر ضرورت ذکر عناوین نمایندگی قهری یا قانونی یا قراردادی هر یک از اصحاب دعوی (خواهان یا خوانده) در دادخواست توسط فرد دادخواست‌دهنده است و عدم ذکر عناوین نمایندگی از سوی دادخواست‌دهنده به معنای آن است که دعوی به اصالت از سوی وی و یا به طرفیت خوانده به عنوان اصیل اقامه شده است؛ بنابراین در مورد مذکور صدور قرار رفع نقص از سوی دفتر دادگاه امکان‌پذیر نیست.
ثانیاً، طبق ماده 59 قانون یادشده، چنانچه دادخواست توسط ولی، قیم، وکیل و یا نماینده قانونی خواهان داده شده باشد، باید رونوشت سندی که مثبت سمت دادخواست‌دهنده است، به پیوست دادخواست تقدیم شود. بدیهی است چنانچه مستند فوق ضمیمه نشده باشد و سمت دادخواست‌دهنده برای دادگاه محرز نباشد، دادگاه به استناد بند 5 ماده 84 و با توجه به ماده 89 همان قانون به لحاظ ذی‌سمت نبودن، قرار رد دعوا صادر می‌کند.
ثالثاً، چنانچه پرونده در مرحله رسیدگی توسط دادگاه تجدید نظر باشد، ماده 350 قانون فوق‌الذکر در خصوص موارد مذکور در ماده 52 یادشده حکم خاصی ندارد و موضوع از شمول آن خارج است؛ اما در خصوص اعمال ماده 59 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 که ناظر بر عدم پیوست دلیل مثبت سمت است، با توجه به قسمت اخیر ماده 350 این قانون، دادگاه تجدید نظر در صورتی که سمت دادخواست‌دهنده بدوی محرز نباشد، با نقض رأی صادره از سوی دادگاه بدوی، قرار رد صادر می‌کند.