تاریخ نظریه: 1402/06/04
شماره نظریه: 7/1402/261
شماره پرونده: 1402-88-261ح
استعلام:
با توجه به قسمت اخیر تبصره یک ماده 21 مکرر قانون صدور چک (اصلاحی 1397) که مقرر می‌دارد: «ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشت‌نویسی چک خواهد بود»، خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
1- آیا همچنان مسئولیت تضامنی دارندگان چک که آن را با ثبت در سامانه صیاد به شخص ثالث منتقل می‌کنند (با وجود دیگر شرایط قانونی) همراه با صادرکننده چک به قوت خود باقی است؟
2- نحوه ضمانت از چک‌های موضوع این قانون چگونه است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اولاً، قانون اصلاح قانون صدور چک (اصلاحی 1397/8/23 و 1400/1/29) در مقام تغییر اساسی در مقررات قانون تجارت و اصول حاکم بر اسناد تجاری نمی‌باشد و صرفاً شیوه انتقال چک را جایگزین شیوه انتقال در قانون تجارت مصوب 1311 نموده است.
ثانیاً، به موجب تبصره یک (اصلاحی 1400/1/29) ماده 21 مکرر قانون یادشده، ثبت انتقال در سامانه صیاد جایگزین پشت‌نویسی چک خواهد شد. بر این اساس، صرفاً پشت‌نویسی که به طریق مقرر در این قانون انجام شود، معتبر است و صادرکننده و ظهرنویسان که نام آنان به عنوان صادرکننده و ظهرنویس در سامانه صیاد ثبت شده است، وفق ماده 249 قانون تجارت مصوب 1311 در برابر دارنده مسئولیت تضامنی دارند.
2- به موجب تبصره یک (اصلاحی 1400/1/29) ماده 21 مکرر قانون یادشده، ثبت انتقال چک صرفاً از طریق سامانه صیاد انجام می‌گیرد و این فرایند جایگزین شیوه صدور و انتقال چک به نحو مذکور در قانون تجارت مصوب 1311 شده است؛ این در حالی است که مقنن در اصلاحات قانون صدور چک مصوب 1355 با اصلاحات و الحاقات بعدی، راجع به شیوه ضمانت از صادرکننده یا ظهرنویسان مقرره‌‌ای بیان نکرده و حکم خاصی ندارد؛ بر این اساس، همچنان ضمانت برابر مقررات قانون تجارت انجام می‌گیرد و ثبت آن در سامانه صیاد الزامی نیست.