تاریخ نظریه: 1395/04/14
شماره نظریه: 7/95/882
شماره پرونده: 59-681/1-555
استعلام:
مامور نیروی انتظامی در اجرای وظایف قانونی و با رعایت مقررات به کارگیری سلاح اقدام به تیراندازی نموده و موجب ایراد صدمه بدنی به شخصی بی گناه شده حال شخص مصدوم با تقدیم دادخواست مطالبه دیه نموده است لذا در فرض مسئله سئوالات به شرح ذیل است.
1- با توجه به اینکه در فرض مسئله ماده 473 از قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و تبصره آن دیه را بر عهده بیت المال قرار داده و در ماده 13 قانون به کارگیری سلاح توسط نیروهای مسلح در موارد ضروری دیه را بر عهده سازمان مربوطه قرار داده است اساسا پرداخت دیه بر عهده چه نهاد یا ارگانی است؟ (بیت المال یا نیروی انتظامی)
2- آیا ماده 473 از قانون مجازات اسلامی مصوب 92 با توجه به ماده 728 همان قانون که بیان نموده کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون از جمله... نسخ می‌گردد ماده 13 قانون به کارگیری سلاح توسط نیروهای مسلح را ازحیث مرجع پرداخت دیه نسخ نموده است یا خیر؟
3- در صورتی که ماده 473 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 ماده 13 قانون به کارگیری سلاح را نسخ نکرده باشد و همچنین دو ماده مذکور مغایر با یکدیگر نباشند مصادیق و زمان اجرای مفاد ماده 473 قانون مجازات اسلامی چگونه و به چه نحو خواهد بود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در فرض مطروحه باید وفق مقررات ماده 13 قانون نحوه بکارگیری سلاح توسط مأمورین اقدام شود، زیرا مقنن در ماده 473 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، در مقام بیان حکم کلی و ماهوی موضوع است که جزئیات و احکام شکلی آن در قوانین دیگر از جمله قانون بکارگیری سلاح و تبصره الحاقی مورخ 1394/3/2 به ماده 342 قانون آیین دادرسی کیفری آمده است.
2- ماده 473 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، حاوی حکم جدیدی نیست بلکه مفاد آن در ماده 332 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، نیز آمده بود و به وصفی که در بند یک بیان شده، ماده 473 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، ناسخ ماده 13 قانون بکارگیری سلاح نیست.
3- اولاً همان گونه که در بند یک گفته شد، ماده 473 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در مقام بیان حکم کلی و ماهوی موضوع می‌باشد و ثانیاً شامل هرگونه عملی می‌شود که مأمور مطابق مقررات انجام داده و موجب فوت یا صدمه به دیگری شود، در حالی که قانون بکارگیری سلاح و از جمله ماده 13 آن اختصاص به نحوه بکارگیری سلاح از سوی مأمورین دارد.