صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/06/14
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
جرایم قابل گذشت در مواد 103 و 104 قانون مجازات اسلامی
پرسش
با توجه به اینکه تعدادی از مواد قانون تعزیرات در ماده 104 احصا شده اند، آیا ذیل ماده 103 که مقرر داشته: « مگر این که از حق الناس بوده و شرعاً قابل گذشت باشد » شامل جرایم مذکور در قانون تعزیرات نیز می‌شود یا منصرف از آن است؟ مثلا جرم خیانت در امانت موضوع ماده 674 قانون تعزیرات با توجه به این که در ماده 104 احصا نشده غیر قابل گذشت محسوب می‌شود یا با توجه به این که حق الناس و شرعاً قابل گذشت است با توجه به ذیل ماده 103 قابل گذشت محسوب می‌شود؟
نظر هیئت عالی
اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرایم است و جرایم قابل گذشت در ماده 104 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری احصا گردیده و جرم خیانت در امانت در زمره جرایم قابل گذشت قرار گرفته است.
نظر اکثریت
نمی توان جرمی را که در ماده 104 احصا نشده با تطبیق بر ماده 103 قابل گذشت دانست؛ زیرا:
اولاً: قانونگذار در ماده 104 تمامی مصادیق ماده 103 اعم از صدر ماده و استثنائات آن را احصا نموده و اگر در ماده 104 ذکر نشده باشد از نظر قانونگذار در تعریف ماده 103 منطبق نبوده است.
ثانیاً: قابل گذشت دانستن بزهی مانند خیانت در امانت اجتهاد در مقابل نص است.
ثالثاً: قانونگذار در ماده 104 در مقام بیان بوده است و می توانسته مانند بزه خیانت در امانت را نیز ذکر نماید.
رابعا رای وحدت رویه شماره 591 مورخ 1373/01/16 نیز موید این نظر است.
نظر اقلیت
می توان جرمی را که در ماده 104 احصا نشده با تطبیق بر ماده 103 قابل گذشت دانست؛ زیرا:
اولاً: قانونگذار در ماده 104 برخی مصادیق جرم قابل گذشت را احصا نموده و برخی دیگر را با بیان قاعده و تعریف بیان نموده است و بزهی مانند خیانت در امانت در ماده 104 ذکر نشده است؛ لیکن شرعاً قابل گذشت است.
ثانیاً: این نظر با تفسیر به نفع متهم نیز منطبق می‌باشد.