صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/10/11
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر زرندیه
موضوع
اظهار نظر دادگاه راجع به قرار عدم صلاحیت دادسرا بدون اعلام اعتراض نسبت به آن
پرسش
چنانچه در رسیدگی به پرونده ای در دادسرا راجع به قسمتی از موضوع قرار منع تعقیب صادر شود و در خصوص قسمتی دیگر قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادر شود و پس از ارسال پرونده به دادگاه، دادگاه راجع به کل پرونده عقیده به عدم صلاحیت داشته باشد آیا میتواند راجع به قسمتی که منتهی به منع تعقیب شده اظهار نظر نماید؟
نظر هیئت عالی
نفوذ قانونی قرار عدم صلاحیت دادگاه صرفاً در خصوص آنچه که در ادعا نامه دادستان آمده می‌باشد و نسبت به بخشی از اتهام که قرار منع پیگرد صادر شده فاقد اثر است.
نظر اکثریت
مطابق مواد 306، 335 و 340 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه صرفا در خصوص جرایم تعزیری درجه 7 و 8 و جرایم منافی عفت و در موارد صدور کیفرخواست، ادعای شفاهی دادستان یا صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه میتواند وارد رسیدگی شود و اظهار نظر نماید و هر چند دادگاه مرجع عالی نسبت به دادسرا است اما این رابطه صرفا در حدود قانون وجود دارد. وقتی قرار منع تعقیب صادر و قطعی شده باشد این قسمت از پرونده مختومه است و اصلا در دادگاه مطرح نشده تا بتواند راجع به آن اظهار نظر نماید یا وظایف نظارتی را اعمال کند. هر گاه پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه ارجاع شود وفق ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه میتواند اقدامات مختلفی انجام دهد. همچنین اگر پس از صدور قرار منع تعقیب پرونده با اعتراض شاکی در دادگاه مطرح شود وفق ماده 274 دادگاه میتواند نقایص را اعلام نماید. در غیر موارد یاد شده پرونده ای برای اظهار نظر در دادگاه وجود ندارد. آنچه در رویه قضایی به عنوان اظهار نظر ارشادی مرسوم شده ناظر به مواردی است که ارشاد دادگاه واجد اثر باشد اما اظهار نظر دادگاه راجع به منع تعقیب در حالتی که قرار نیست پرونده به دادسرا برگردد تا بازپرس از نظر دادگاه و ایراد وارده مطلع شود، اثری ندارد و بی فایده است. ضمن اینکه این اظهار نظر تاثیری برای مرجع صالح نیز ندارد و آن مرجع حتی اگر قرار منع تعقیب را اشتباه تشخیص دهد راسا نمیتواند اقدامی در خصوص آن انجام دهد.
نظر ابرازی
با توجه به اینکه دادگاه نسبت به دادسرا مرجع عالی است و تکلیف نظارت بر حسن اجرای قانون در مرجع تالی را دارد و همچنین از این باب که کل پرونده اعم از قسمتی که راجع به آن قرار منع تعقیب صادر شده و قسمتی که در خصوص آن قرار جلب به دادرسی صادر شده، تواماً به دادگاه ارسال می‌شود، چنانچه منع تعقیب بدون صلاحیت قانونی صادر شده باشد، دادگاه مکلف است این نکته را گوشزد نماید تا وظایف نظارتی خود را انجام داده باشد و همینطور توجه مرجع ذی صلاحی را که پرونده برای آن ارسال می‌شود به این موضوع جلب نماید.