صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/04/10
برگزار شده توسط: استان ایلام/ شهر ایلام
موضوع
تسری مهلت مقرر در ماده 112 به ماده 114 قانون آیین دادرسی مدنی
پرسش
آیا ماده 112 قانون آیین دارسی مدنی شامل موارد ماده 114 قانون مرقوم می‌شود یا خیر؟ اگر فرض را بر این بگذاریم که مدت مقرر در ماده 112 شامل موارد مندرج در ماده 114 می‌شود مدت از تاریخ صدور قرار تأمین محاسبه می‌شود یا بعد از تاریخ سررسید طلب و بالاخره زمانی که تاریخ سررسید نرسیده آیا به استناد ماده 114 اگر در خواست تأمین اقامه شود و مدت ده روز منقضی گردد قرار لغو تأمین به استناد ماده 112 وجاهت قانونی دارد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
احکام مقرر در مواد 112 و 114 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ارتباط و وجه مشابه تی با هم ندارند تا با یکدیگر تطبیق و مقایسه شوند. ماده 112 ظاهراً اختصاص به موردی دارد که خواهان قبل از تقدیم دادخواست در ماهیت دعوا و بر اساس یکی از شقوق مندرج در ماده 108 همان قانون، درخواست تأمین خواسته کند که در این فرض، چنان چه خواهان ظرف مهلت ده روز از تاریخ صدور قرار تأمین نسبت به اصل دعوا مبادرت به تقدیم دادخواست نکند، دادگاه به تقاضای خوانده، قرار تأمین را لغو می کند. ماده 114 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، استثنا یی بر قاعده کلی فوق است و ناظر به موردی است که طلب یا مال یا حقی اولا:ً مستند به سند رسمی و ثانیا: در معرض تضییع و نشده باشد، ذی نفع می‌تواند « حال » تفریط باشد. در این صورت هرچند دین یا طلب یا حق درخواست تأمین کند. چنان چه معتقد باشیم با وحدت ملاک ماده 12 متقاضی قرار تأمین باید ظرف مدت ده روز از تاریخ صدور قرار مذکور، نسبت به اصل دعوا دادخواست بدهد و موعد تسلیم متجاوز از ده روز باشد صدور قرار تأمین عمل لغوی خواهد بود، زیرا تا رسیدن موعد، ذی نفع از نظر قانون حق تقدیم دادخواست و مطالبه ندارد. چنان چه موعد تسلیم داخل در مهلت ده روزه باشد، با انقضای مهلت مذکور، درخواست کننده، باید نسبت به اصل دعوا دادخواست بدهد. اما اگر فاصله صدور قرار تأمین خواسته تا موعد، تسلیم مال یا مطالبه طلب، متجاوز از ده روز باشد، با توجه به فلسفه وضعی ماده 114 معقول و منطقی است که معتقد باشیم، مهلت ده روز ه برای تقدیم دادخواست از تاریخ حال شدن دین یا حق و حصول اقتدار قانونی برای طرح دعوا از ناحیه ذی حق احتساب ومنظور شود و پس از این مهلت، چنان چه نسبت به اصل دعوا دادخواست تقدیم نشود، دادگاه به درخواست خوانده، قرار تأمین را الغا خواهد نمود. بنا به مراتب به جز اتخاذ ملاک از جهت احتساب مهلت ده روزه، مواد 112 و 114 قانون مسبوق الذکر ارتباطی با یکدیگر نداشته و هر یک قلمرو اجرایی خاص خود را دارند.
نظر اکثریت
ماده 114 استثنا بر اصل است و در موردی که حق مستند به سند رسمی و در معرض تضییع و تفریط باشد نیاز به رسیدن سررسید معین نیست و خواهان می‌تواند در خواست تأمین خواسته بدهد ولیکن تا زمان سررسید حق تقدیم دادخواست راجع به اصل دعوا را ندارد و مقررات ماده 112 در این مورد اعمال نمی شود.
نظر اقلیت
ماده 114 استثنا بر اصل است و نیاز به رسیدن سر رسید دارد و خواهان باید ظرف مدت ده روز از تاریخ سر رسید نسبت به اصل دعوا مبادرت به تقدیم دادخواست کند و اگر به این تکلیف عمل نکرد خوانده می‌تواند به استناد ماده 112 در خواست لغو قرار تأمین به دادگاه تقدیم نماید.