تاریخ نظریه: 1395/09/22
شماره نظریه: 7/95/2331
شماره پرونده: 1507-88-95
استعلام:
چنانچه نسبت به یک فقره چک به مبلغ پانصد میلیون ریال حکم به محکومیت تضامنی صادر کننده و ضامن به صورت غیابی صادر شود سپس نسبت به رأی غیابی اجرائیه صادر شود و در مرحله واخواهی توسط ضامن مشخص گردد که مبلغ دویست میلیون ریال از وجه چک به دارنده آن محکوم له توسط ضامن قبلا پرداخت شده است لذا در این خصوص وظیفه دادگاه در صدور حکم واخواهی چگونه خواهد بود؟
الف- آیا باید نسبت به نقص تمام قسمت حکم اقدام نماید و صادر کننده و ضامن را به پرداخت باقیمانده وجه چک سیصد میلیون ریال به صورت تضامنی محکوم نماید؟
ب- یا اینکه فقط نسبت به سهم واخواه ضامن اقدام به نقض حکم نماید و واخواه را محکوم به باقیمانده وجه چک سیصد میلیون ریال نماید و در خصوص صادر کننده حکم اولیه باقی بماند؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مطابق مواد 308، 359 و 404 قانون آئین دادرسی در امور مدنی، آرائی که در مراحل واخواهی و تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی صادر می‌شود، حسب مورد فقط نسبت به واخواه و واخوانده و تجدیدنظرخواه و تجدیدنظرخوانده یا فرجام خواه و فرجام خوانده موثر است و شامل اشخاصی که واخواهی، تجدیدنظرخواهی و یا فرجام خواهی نکرده‌اند، نمی‌گردد. ولی با توجه به قسمت اخیر مواد فوق الذکر، در صورتی که رأی صادره قابل تجزیه و تفکیک نباشد، نسبت به کسانی که مشمول حکم صادره بوده ولی حسب مورد واخواهی، تجدیدنظرخواهی و یا فرجام خواهی نکرده‌اند، تسری خواهد داشت که این یک امر استثنایی است و تشخیص این که در فرض سوال رأی، غیر قابل تجزیه می‌باشد یا خیر، به عهده مقام قضائی رسیدگی‌کننده می‌باشد./ف