صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/10/05
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
شرح وظایف دادرس اجرای احکام
پرسش
آیا در جریان عملیات اجرایی در مواردی که طبق قانون اجرای احکام مدنی یا قوانین دیگر مثل قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و مواد 75 و 76 و 147 و 143 و 145 قانون اجرای احکام مدنی، تکلیفی به عهده دادگاه گذاشته شده است، در صورتی‌که قاضی اجرای احکام دادرس باشد آیا‌می‌تواند به عنوان دادرس دادگاه صادرکننده حکم اقدام کند و دستورات و تصمیمات مقتضی اتخاذ کند؟
نظر هیئت عالی
با تأیید نظر اکثریت، دادرسان علی‌البدل طبق ماده 15 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب عهده‌دار انجام اموری هستند که از طرف روسای دادگاه‌ها در چارچوب قوانین به آن‌ها ارجاع می‌شود در مواردی که دادرس مسئولیت اجرای احکام را به عهده می‌گیرد چنان‌چه دادگاه فقط یک شعبه داشته باشد می‌تواند به عنوان نمایندگی از همان شعبه وظایف دادگاه را در پرونده اجرایی انجام دهد لیکن اگر شعب متعدد باشد در صورتی می‌تواند عهده‌دار وظایف دادگاه شود که موضوع معنونه، از طرف رئیس حوزه قضایی با درخواست قاضی شعبه صادرکننده رأی به دادرس ارجاع شود.
نظر اکثریت
از اختیارات رئیس حوزه قضایی این است که دادرس یا دادرسانی را در اجرای احکام مستقر سازد که در اجرای احکام انجام وظیفه کنند، اما دادرس مستقر در اجرای احکام در صورتی می‌تواند تکالیف مربوط به دادگاه از قبیل اعمال قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی را انجام دهد که به عنوان دادرس دادگاه دارای ابلاغ باشد (ابلاغ شفاهی یا کتبی) تا در صورتی‌که پرونده اجرایی به او ارجاع شود بتواند دستور بازداشت محکوم‌ٌعلیه ممتنع را صادر نماید و یا حداقل رئیس حوزه قضایی به دادرس ابلاغ کند که در اجرای احکام می‌تواند وظایف مربوط به دادگاه را انجام دهد در این‌صورت نیز به نظر می‌رسد دادرس مستقر در اجرای احکام بتواند تکالیف مربوط به دادگاه را انجام دهد. در غیر این‌صورت دادرس اجرای احکام نمی‌تواند نقش دادگاه را ایفا کند و روسای دادگاه‌ها نمی‌توانند به دادرس اجرای احکام تکلیف کنند که شما وظایف دادگاه را انجام دهید.
نظر اقلیت
دادرس مستقر در اجرای احکام می‌تواند تکالیف مربوط به دادگاه را انجام دهد مشروط به این‌که قاضی دادگاه اختیارات خود را به وی تفویض کند به عنوان مثال وقتی که محکومٌ‌له تقاضای بازداشت محکوم‌ٌعلیه ممتنع را می‌کند دادرس اجرای احکام پرونده اجرایی را به دادگاه ارسال می‌کند و رئیس دادگاه می‌نویسد: «دادرس محترم اجرای احکام به عنوان دادرس دادگاه دستور مقتضی را صادر فرمایید و تفویض اختیار منع قانونی ندارد.» کسی که می‌گوید دادرس اجرای احکام نمی‌تواند تکالیف مربوط به دادگاه را انجام دهد باید مستند قانونی ذکر کند و مستند قانونی وجود ندارد.