تاریخ نظریه: 1400/10/01
شماره نظریه: 7/1400/1232
شماره پرونده: 1400-186/1-1232 ک
استعلام:
1- شخصی محکوم به قصاص شده است و قبل از اجرای حکم، احدی از اولیای دم فوت نموده و ورثه متوفای اخیرالذکر صغیر و فاقد ولی قهری می‌باشند. در چنین مواردی درخواست استیذان از طرف صغار یا اعلام گذشت از ناحیه آن ها توسط چه کسی انجام می‌شود؟ آیا قیم می‌تواند اعلام گذشت کند.یا این‌که مشمول ماده 356 قانون مجازات اسلامی است؟ هر دو فرضی که حکم قصاص قبل از لازم‌الاجراشدن قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 صادر شده باشد یا بعد از آن، مورد نظر است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
برابر ماده 348 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 «حق قصاص به شرح مندرج در این قانون به ارث می‌رسد»؛ بنابراین در فرض سوال که پس از صدور حکم قصاص و پیش از اجرای آن، یکی از اولیای دم فوت کرده است، ورثه متوفی با لحاظ حکم مقرر در ماده 351 قانون مذکور دارای حق قصاص می‌باشند و از آن‌جایی که در فرض سوال، میان دارندگان حق قصاص صغیر فاقد ولی قهری وجود دارد، ریاست محترم قوه قضاییه متعاقب کسب اذن موضوع ماده 356 پیش‌گفته، رأساً یا با تفویض اختیار به دادستان مربوط، نسبت به استیفای حق قصاص از جانب صغیر اقدام لازم را معمول می‌دارد و در خصوص فرض سوال، تفاوتی وجود ندارد که حکم قصاص قبل از لازم‌الاجرا شدن قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و یا بعد از آن صادر شده باشد؛ زیرا برابر ماده 347 قانون فوق‌الاشعار، صاحب حق قصاص در مرحله اجرا نیز می‌تواند اجرای قصاص را مطالبه کند و یا نسبت به آن مصالحه و گذشت کند. در این خصوص در قوانین سابق نیز مقررات مشابه وجود داشته که از جمله ماده 266 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 است.