تاریخ نظریه: 1395/12/01
شماره نظریه: 7/95/3114
شماره پرونده: 1813-1/186-95
استعلام:
از جمله حقوق اولیاء دم انتخاب احد از شرکای در جنایت جهت قصاص بوده و به همین خاطر قسمت اخیر ماده 373 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بیان داشته... اگر قصاص شوندگان همه شرکا نباشند هر یک از شرکا که قصاص نمی شود نیز بایدسهم خود از دیه جنایت را به نسبت تعداد شرکا بپردازد با این وصف چنانچه جانی یا جانیان مشمول این مقرره از پرداخت سهم دیه خود به قصاص شوندگان با وصف تمکن امتناع نمایند یا اصولا مالی از ایشان یافت نگردد چگونه خواهد بود حکم قصاص که منوط است به پرداخت فاضل دیه توسط ایشان؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
طبق ماده 373 قانون مجازات اسلامی 1392، در فرضی که دو نفر یا بیشتر در ارتکاب جرم عمدی مشارکت داشته باشند، در این صورت مجنی‌علیه یا ولی دم (حسب مورد) می‌تواند همه شرکت-کنندگان در جنایت را قصاص کند، ولی باید پیش از قصاص، دیه مازاد بر جنایت پدیدآمده را به قصاص‌شوندگان بپردازد. اگر بخواهد بعضی از شرکت‌کنندگان در جنایت را قصاص کند، در این صورت هر یک از شرکاء که قصاص نمی‌شود، باید سهم خود را از دیه جنایت به قصاص‌شوندگان (یا قصاص‌شونده) بپردازد. در صورت عدم امکان تأدیه سهم آنان، مجنی‌علیه ولی دم می‌تواند با پرداخت سهم آنان به قصاص‌شونده نسبت به اجرای قصاص اقدام کند. عبارت......مشروط به اینکه دیه مازاد بر جنایت پدیدآمده را پیش از قصاص به قصاص‌شوندگان بپردازد...... که در متن ماده 373 آمده است، خطاب به قصاص‌کننده که حسب مورد، مجنی‌علیه یا ولی دم می‌باشد، آمده است.