صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/13
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
عدم صدور دستور آزادی متهم در بازداشت به لحاظ محکومیت سابق در پرونده دیگر
پرسش
چنانچه متهمی با حکم صادر شده از مراجع قضایی در حال تحمل حبس باشد و در پرونده دیگری که علیه وی مطرح بوده به علت عجز از تامین کیفری به بازداشتگاه معرفی شده باشد و پس از ختم تحقیقات قرار منع تعقیب صادر شود یا برای متهم قرار قبولی تامین کیفری صادر گردد، لیکن بازپرس یا دادیار دستور آزادی متهم را صادر ننموده و بعد از چند روز متوجه و آن گاه دستور آزادی صادر نماید، با توجه به اینکه مدت محکومیت متهم به حبس خاتمه نیافته بوده، آیا بازپرس یا دادیار مرتکب جرم حبس غیرقانونی شده است یا صرفاً مرتکب تخلف انتظامی شده است؟
نظر هیات عالی
مدت محکومیت متهم خاتمه نیافته است، عدم اعلام قرار منع پیگرد و آزادی وی در این خصوص به نظر تخلف انتظامی می‌باشد. ادامه حبس متهم به لحاظ محکومیت سابق در پرونده دیگر قانونی است.
نظر اکثریت
یکی از شرایط تحقق بزه، احراز وجود عنصر روانی می‌باشد؛ بدیهی است در مواردی که قاضی سهل‌انگاری نموده و سوءنیتی در عدم صدور دستور آزادی نداشته است رکن روانی بزه منتفی است و بنابراین بزهی محقق نشده است. علاوه بر این رکن قانونی پرسش فوق ماده 570 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) می‌باشد که حسب آن سلب آزادی شخصی افراد برخلاف قانون جرم انگاری شده است. بدیهی است در مواردی که متهم در حال تحمل حبس می‌باشد در واقع آزاد نبوده است و آزادی وی در عمل سلب نشده است؛ بنابراین بزهی محقق نشده و رفتار ارتکابی تخلف انتظامی می‌باشد.
نظر اقلیت
بدیهی است در مواردی که سوءنیت قاضی احراز نگردد، عنصر روانی منتفی و درنتیجه جرم نمی‌باشد و فقط تخلف انتظامی می‌باشد. لیکن در فرض اثبات سوءنیت، علاوه بر تخلف انتظامی، چون متهم به‌موجب حکم دادگاه در حبس بوده و آزاد نبوده است؛ بنابراین وقوع بزه ممکن نبوده و از مصادیق جرم محال و درنتیجه شروع به جرم می‌باشد و مشمول تبصره ماده 122 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می‌باشد.