تاریخ نظریه: 1401/01/31
شماره نظریه: 7/1400/1773
شماره پرونده: 1400-3/1-1773 ح
استعلام:
چنانچه حکم به رفع تصرف عدوانی صادر شده باشد و از طرفی متصرف عدوانی بر روی مورد تصرف مبادرت به ساخت و ساز و ایجاد بنا نموده باشد:
1- آیا در اجرای مقررات ماده 164 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 که اشعار می‌دارد اشجار و بنا در صورتی باقی می‌ماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت مورد حکم تصرف عدوانی باشد و در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم، در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست بدهد، جواز تخریب و قلع ابنیه و مستحدثات را دارد؟
2- چنانچه تأسیسات زیرزمینی شامل برق، آب و گاز در زمین مورد تصرف وجود داشته باشد که در زمان انشاء رأی رفع تصرف تکلیف آن مشخص نشده باشد، آیا مورد مشمول رأی مجزا بوده یا دادگاه صادرکننده حکم می‌تواند طی تصمیم قضایی دستور رفع مانع صادر کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
حکم رفع تصرف عدوانی با قلع و قمع بنا تفاوت دارد، اجرای حکم رفع تصرف موجب قلع و قمع بنای موجود نخواهد بود؛ بلکه اجرای احکام محکوم‌علیه یا محکوم‌علیهم را از محل تصرف‌شده اخراج می‌کند و آن را تحویل محکوم‌له می‌دهد؛ مگر آن‌که رفع تصرف عدوانی با قلع و قمع بنا و مستحدثات و تأسیسات زیرزمینی نظیر آب، برق و گاز ملازمه داشته باشد. همچنین از حکم مقرر در ماده 164 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 چنین تلازمی مستفاد نمی‌شود.