تاریخ نظریه: 1395/09/15
شماره نظریه: 7/95/2253
شماره پرونده: 1579-1/168-95
استعلام:
مطابق قسمت اخیر ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه دادگاه انقلاب یا دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی دادسرا تشکیل نشده باشد دادگاه کیفری دو محل، صالح به رسیدگی است و مطابق تبصره یک ماده 296 قانون فوق الذکر دادگاه کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رئیس قوه قضائیه در حوزه قضایی شهرستانها تشکیل می‌شود در حوزه هایی که این دادگاه تشکیل نشده است به جرایم موضوع صلاحیت آن در نزدیک ترین دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی آن استان رسیدگی می‌شود
سوال: آیا تعارض بین این دو ماده وجود دارد و دقیقاً مشخص شود در صورت فقدان دادگاه کیفری یک در یک حوزه قضایی دادگاه کیفری دو صالح به رسیدگی است یا نزدیکترین دادگاه کیفری یک در آن حوزه؟
ثانیاً: چنانچه دادگاه کیفری دو صالح به رسیدگی باشد در جرمی مثل قتل عمد و صدور حکم در خصوص آن مرجع تجدید نظر از این حکم دادگاه‌های تجدی نظر استان می‌باشد یا دیوان عالی کشور ؟/
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) با عنایت به ماده‌ی 269 و صدر ماده‌ی 271 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، منظور مقنن از صلاحیت دادگاه کیفری دو در فرضی که دادگاه کیفری یک در حوزه‌ی قضایی دادسرا تشکیل نشده باشد، صرفاً صلاحیت آن مرجع، جهت حل اختلاف بین دادستان و بازپرس و رسیدگی به اعتراض شاکی یا متهم نسبت به قرار‌های قابل اعتراض است، نه صلاحیت دادگاه کیفری دو در رسیدگی به جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک است. ماده‌ی 302 و تبصره‌ی یک و دو ماده‌ی 314 که در مقام بیان صلاحیت دادگاه کیفری یک است و نیز مواد 315 و 395 از قانون اخیرالذکر که مبین رسیدگی دادگاه کیفری یک به روش تعدد قضات است، موید این نظر است. بنابراین در فرض سوال نزدیکترین دادگاه کیفری یک آن حوزه، صالح به رسیدگی است و به لحاظ تفاوت در موضوع، بین قسمت اخیر ماده‌ی 271 و تبصره‌ی یک از ماده‌ی 296 قانون آیین دادرسی کیفری، تعارضی وجود ندارد.
2) با توجه به پاسخ سوال اول، پاسخ به این سوال سالبه به انتفاع موضوع است، چرا که اساساً بنا به مراتب مرقوم در پاسخ به سوال اول، دادگاه کیفری دو، صالح به رسیدگی به جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری یک، نمی‌باشد./