تاریخ نظریه: 1402/04/13
شماره نظریه: 7/1402/242
شماره پرونده: 1402-168-242ک
استعلام:
1- آیا اطلاق ماده 36 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و تبصره آن مبنی بر نشر حکم محکومیت قطعی در جرایم موضوع این ماده در روزنامه‌های محلی یا کثیرالانتشار، نشر حکم در روزنامه‌های الکترونیک را نیز شامل می‌شود؟
2- منظور از مقامات عالی قضایی در تبتصره ماده یک دستورالعمل یاد شده چیست؟
3- منظور از دادگاه مقرر در ماده یک دستورالعمل، دادگاه بدوی است یا صادر کننده حکم قطعی؟
4- آیا برابر ماده یک دستورالعمل دادگاه باید در حکم خود تکلیف انتشار یا عدم انتشار را مشخص کند؟
5- بار مالی و هزینه انتشار حکم بر عهده کیست؟
6- آیا درج حکم در یکی از روزنامه‌های محلی یا کثیرالانتشار، روزنامه الکترونیکی را هم شامل دستورالعمل انتشار احکام دادگاه و برگزاری دادگاه علنی می‌شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- وفق ماده 655 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 «در هر موردی که به موجب قوانین آیین دادرسی و سایر قوانین و مقررات موضوعه اعم از حقوقی و کیفری، سند، مدرک، نوشته، برگه اجراییه، اوراق رای، امضاء، اثر انگشت، ابلاغ اوراق قضایی، نشانی و مانند آن لازم باشد صورت الکترونیکی یا محتوای الکترونیکی آن حسب مورد با رعایت ساز و کارهای امنیتی مذکور در مواد این قانون و تبصره‌های آن کافی و معتبر است» و به موجب تبصره 3 ماده یک قانون مطبوعات (الحاقی 1379/1/30) «کلیه نشریات الکترونیکی مشمول مواد این قانون است». بدیهی است در فضای الکترونیک تقسیم نشریه به محلی و غیرمحلی منتفی است؛ بر همین اساس است که در ماده 9 دستورالعمل موضوع استعلام روزنامه موضوع دستورالعمل را اعم از نسخه کاغذی یا الکترونیکی آن می‌داند.
2- منظور از «مقامات عالی قضایی» مندرج در تبصره یک ماده یک دستورالعمل صدر‌الذکر، مقامات عالی قضایی مربوط است که حسب مورد در سطح استان، رئیس کل دادگستری استان و در سطح کشور، دادستان کل کشور است.
3- منظور از دادگاه در ماده یک دستورالعمل نحوه انتشار احکام دادگاه‌‌ها و برگزاری دادگاه علنی مصوب 1400/2/27 رئیس قوه قضاییه، دادگاه صادرکننده حکم قطعی است.
4- انتشار حکم قطعی موضوع ماده 36 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و تبصره آن منوط به تصریح در دادنامه صادره است. در موارد الزام قانونی به انتشار، در صورت عدم تصریح در حکم، قاضی اجرای احکام مکلف است مراتب را به دادگاه صادرکننده حکم قطعی اعلام و تقاضای تعیین تکلیف کند.
5- برابر ملاک ماده 560 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و تبصره 2 ماده 21 آیین‌نامه راجع به نحوه اجرای مجازات‌های تکمیلی موضوع ماده 23 قانون مجازات اسلامی مصوب 1393/11/26 رئیس قوه قضاییه، هزینه انتشار آگهی حکم محکومیت قطعی در جرایم موضوع ماده 36 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و دستورالعمل یادشده، توسط اداره امور مالی دادگستری محل پرداخت می‌شود. مفاد ماده 215 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 موید این معناست.
6- متضمن طرح سوال و ابهامی نیست؛ بنابراین پاسخ منتفی است.