تاریخ نظریه: 1401/07/06
شماره نظریه: 7/1401/333
شماره پرونده: 1401-3/1-333 ح
استعلام:
از آن‌جا که طبق ماده 526 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، مستثنیات دین تا زمان حیات محکوم‌علیه جاری است، آیا اجرای احکام می‌تواند ملک مسکونی محکوم‌علیه را که مشمول مستثنیات دین شناخته شده است، به منظور جلوگیری از انتقال آن به غیر، صرفاً در توقیف ثبتی نگاه دارد تا چنانچه در آینده از شمول مستثنیات دین خارج شد، امکان وصول محکوم‌به از آن فراهم شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض سوال که ملک مسکونی محکوم‌علیه جزء مستثنیات دین شناخته شده است، اجرای احکام نمی‌تواند ملک را در توقیف ثبتی نگه دارد؛ زیرا وفق ماده 523 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 «اجرای رأی از مستثنیات دین اموال محکوم‌علیه ممنوع می‌باشد» و توقیف مال و تداوم آن، مرحله‌ای از اجرای حکم است؛ بنابراین به محض این‌که وفق مقررات ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 احراز شود مال جزء مستثنیات دین است، غیر قابل توقیف است و در فرض توقیف باید بلافاصله رفع توقیف شود؛ ضمن آن‌که وفق ماده 526 قانون صدرالذکر، در زمان حیات محکوم‌علیه نمی‌توان ملکی که جزء مستثنیات دین است را توقیف کرد.