قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار

در نقاطی که وزارت کشور آگهی خواهد داد از تاریخ آگهی تا یک ماه مبتلایان بیماریهای آمیزشی مکلفند اقدام به درمان خود کنند.
تبصره - مقصود از بیماریهای آمیزشی - سوزاک - کوفت- (‌سفلیس) آتشک (‌شانگر نرم) است در هر نقطه از بدن که واقع باشد.

درمان و مداوای بیماریهای آمیزشی در کلیه بنگاههای بهداری در دوره واگیری بیماری برای همه و در دوره‌های دیگر برای اشخاص‌ بی‌بضاعت رایگانی است.

درمان نزد هر پزشگی [پزشکی] که پروانه پزشگی [پزشکی] در ایران دارد آزاد است اما در صورتی که بیمار در دوره واگیری بیماری از موعدی که پزشک ‌معالج برای درمان او معین نموده تا ده روز از حضور نزد پزشک یا بنکاه [بنگاه] دولتی غیبت کرد و پزشک دیگری تحت درمان بودن بیمار را به بنکاه [بنگاه] یا پزشک اول خبر نداد نخستین پزشک درمان‌کننده مکلف است مراتب را با قید محرمانه به اطلاع بهداری برساند تا بیمار را ملزم به درمان نمایند.

(اصلاحی 1399/11/08)- پزشگان [پزشکان] یا متصدیان سایر فنون پزشگی [پزشکی] که به وسیله تبلیغات بی‌اساس باعث گمراهی بیمار آمیزشی میشوند یا به وعده‌های دروغ ‌بیمار را از درمان صحیح باز میدارند مانند اینکه معین کنند در مدت چند روز بیمار را درمان کرده و یا با بستن پیمان یا انتشار آگهی‌هایی که مخالف اصل پزشکی است بیمار را فریب دهند به حبس تادیبی از دو ماه تا یک سال و یا به پرداخت کیفر نقدی از 000 /000 /5 تا 000 /000 /50 ریال محکوم میشوند.
‌کسانی که بدون پروانه پزشکی اقدام به درمان بیمارها نمایند به حبس تادیبی از دو ماه تا شش ماه و یا به پرداخت کیفر نقدی از 000 /000 /10 تا 000 /000 /60 ریال محکوم میشوند.

(اصلاحی 1399/11/08)- ولی یا سرپرست صغیر یا سفیه یا دیوانه مکلف است که در درمان بیماریهای آمیزشی صغیر یا سفیه یا دیوانه که تحت سرپرستی آنها ‌میباشند اقدام کنند چنانچه ولی یا سرپرست در فراهم نمودن وسایل درمان مسامحه نماید و بیماری صغیر یا محجور به حال سرایت باقی بماند ولی یا‌ سرپرست به حبس از هشت روز تا یک ماه و یا به کیفر نقدی از 000 /000 /1 تا 000 /000 /10 ریال محکوم میشود.

(اصلاحی 1399/11/08)- بهداری موظف است اشخاصی را که به مناسبت پیشه خود ممکن است باعث انتشار بیماریهای آمیزشی شوند مکلف کند که در ‌روزهای معین در بنکاههای [بنگاههای) مخصوص بهداری یا نزد پزشگانی [پزشکانی] که بهداری معین مینماید برای معاینه حاضر شوند و در صوتیکه[صورتی که] تشخیص شود بیماری ‌آنها در مرحله واگیری است از ادامه پیشه ممنوع و تا وقتی که گواهی نشده است که بیماری آنها قابل سرایت نیست چنانچه بدون تحصیل پروانه عدم ‌امکان سرایت به پیشه خود ادامه دهند بهشت روز تا دو ماه حبس تادیبی و 000 /000 /1 تا 000 /000 /10 ریال و یا به یکی از این دو کیفر محکوم میشوند.

اداره کل بهداری مکلف است برای مبارزه با انتشار بیماری‌های آمیزشی بر طبق این قانون آیین‌نامه و مقررات لازم وضع نماید.

هر کس بداند مبتلا به بیماری آمیزشی واگیر بوده و یا آنکه اوضاع و احوال شخصی او طوری باشد که بایستی حدس بزند که بیماری او‌ واگیر است و به واسطه آمیزش او طرف مقابل مبتلا شود و به مراجع قضایی شکایت کند مبتلاکننده به حبس تادیبی از سه ماه تا یک سال محکوم ‌میشود.
‌تعقیب فقط در موقعی انجام میگیرد که خواهان خصوصی در بین باشد و در صورتی که خواهان خصوصی شکایت خود را مسترد دارد تعقیب و ‌همچنین اجرای کیفر موقوف میشود.

(اصلاحی 1399/11/08)- هر زنی که مبتلا به کوفت باشد در صورتی که بداند یا آنکه اوضاع و احوال شخصی او طوری باشد که بایستی حدس بزند که بیماری او ‌واگیر است و کودک سالم شخص دیگری را با پستان خود شیر بدهد به حبس از دو تا هفت روز یا کیفر نقدی از 000 /100 تا 000 /000 /1 ریال محکوم میشود.
‌در صورتی که طفل بر اثر این عمل مبتلا به کوفت شود مرتکب به یک تا سه ماه حبس تادیبی و یا بپرداخت 000 /000 /5 تا 000 /000 /20 ریال و یا به هر دو کیفر محکوم خواهد شد.
‌همین کیفر درباره کسی نیز اجرا میشود که طفل مبتلا به کوفت را با علم به آن به زن سالمی بسپارد که از پستان خود او را شیر دهد و آن زن مبتلا به کوفت گردد.
‌تعقیب بزه نامبرده در قسمت اخیر این ماده موکول به شکایت خواهان خصوصی است.

(اصلاحی 1399/11/08)- هر شخصی که میخواهد طفلی را به دایه بسپارد موظف است قبل از آنکه دایه پستان به دهن طفل بگذارد طفل و دایه را به وسایل مقتضی توسط پزشک امتحان نموده و گواهینامه بهداشتی به دست آورد که طفل یا دایه مبتلا به سیفلیس نبوده خطری متوجه طفل یا دایه نیست در ‌صورت تخلف به سه تا هفت روز حبس و یا 000 /100 تا 000 /000 /1 ریال کیفر نقدی محکوم میشود و در صورت ابتلاء طفل یا دایه کیفر متخلف حبس تادیبی از ‌دو ماه تا شش ماه خواهد بود.

هر گاه بهداری به وجود کسی که مبتلا به بیماری آمیزشی واگیر است اطلاع یافت میتواند به وسایل مقتضی بازجوئی کند که بیمار ‌مشغول درمان میباشد یا نه و در صورت لزوم اخطار لازم بنماید تا اگر بیمار در ظرف مهلت مقرر به درمان نپرداخت او را الزام به درمان نماید.

پزشکان آزاد و کلیه بنگاه‌های بهداری که معاینه و درمان بیماریهای آمیزشی مینمایند موظفند در آخر هر ماه عده بیماری‌های ‌آمیزشی را که دیده‌اند و قبلا به پزشک دیگری مراجعه ننموده‌اند بدون ذکر نام و مشخصات بیمار به بهداری بفرستند طریقه فرستادن شماره بیماران به موجب آیین‌نامه‌ ایست که بهداری کل تعیین خواهد کرد.

پزشکان آزاد و کلیه بنگاه‌های بهداری که معاینه و درمان بیماریهای آمیزشی را مینمایند باید حتی‌المقدور به وسیله پرسش از بیمار ‌کوشش نمایند کانون سرایت بیماری را معین نموده و در موقع مقتضی بدون ذکر نام و مشخصات بیمار اطلاعات کافی برای تجسس و بر طرف نمودن کانون انتشار بیماری به بهداری مربوطه بفرستد که اقدام به عمل آید.

(اصلاحی 1399/11/08)- آبله‌ کوبی در دوماهه اول ولادت و تجدید آن در 7 سالگی 13 سالگی و 21 سالگی مطابق آیین‌نامه مخصوص اجباری است و ‌اولیای اطفال موظفند که برای آبله ‌کوبی کودکان خود اقدام نمایند مدیران دبستان و دبیرستان و آموزشگاهها و دانشکد‌ها [دانشکده ها] در موقع ورود دانش‌آموزان‌ و در نقاطی که بهداری کل اعلام مینماید کلیه بنگاه‌های ملی و دولتی و بازرگانی در موقع استخدام کارمندان و شاگرد باید گواهی آبله‌کوبی مطالبه ‌نمایند.
‌متخلفین از این ماده و همچنین اولیاء اطفال که تا یک ماه پس از آگهی بهداری به آبله‌کوبی طفلی که زیر سرپرستی آنها است و یا به تجدید مایه ‌کوبی ‌اقدام ننمایند به سه الی هفت روز حبس و 000 /200 تا 000 /000 /1 ریال کیفر نقدی محکوم خواهند شد.

در موقع شیوع بیماری آبله بهداری کل آبله‌کوبی عمومی و اجباری را اعلام مینماید و در این مورد کلیه پزشگان [پزشکان] کشور موظفند‌ اشخاصی را که برای این امر مراجعه مینمایند به رایگان آبله‌کوبی نمایند و پزشک متخلف از این ماده از هشت روز تا یک ماه حبس تادیبی محکوم‌ خواهد شد.

(اصلاحی 1399/11/08)- با مایه آبله انسانی آبله‌کوبی ممنوع است و متخلف به هشت روز تا یک ماه حبس و پرداخت 000 /000 /1 تا 000 /000 /10 ریال و یا به یکی‌ از این دو کیفر محکوم میشود.

(اصلاحی 1347/08/30)- هر پزشک معالج مکلف است در موقع مشاهده یکی از بیماریهای واگیر نامبرده در زیر فورا به بهداری محل اطلاع دهد:
1 - وبا و اسهال‌های وبائی شکل
2 - طاعون
3 - تب زرد
4 - مطبقه (‌تیفوئید)
5 - محرقه (‌تیفوس) اگرانتماتیک
6 - آبله
7 - مخملک
8 - سرخجه(سرخچه)
9 - خناق (‌دیفتری)
10 - اسهال خونی
11 - سرسام واگیر (‌مننژیت سربرواپسپینال)
12 - تب عرق‌گز ‌سوئت می‌لی‌ بر
13-مالاریا
14-فلج اطفال
15-تب مالت
‌همین وظیفه برای ماماها در مورد تب نفاسی و ورم ملتحمه نوزادان باید رعایت شود. رئیس خانواده نسبت به اهل خانه و صاحب مهمان‌خانه هم درباره ‌مسافرین همین وظیفه را عهده دارند به علاوه کدخداها موظفند چنانچه در دهی در عرض یک هفته تلفات متعدد غیر عادی مشاهده نمودند فورا‌ بهداری را مطلع نمایند که اقدام مقتضی بنماید.
تبصره (اصلاحی 1347/08/30)- علاوه بر بیماری‌های نامبرده بیماری‌های زیر هم در صورتی که در اماکن پرجمعیت مانند مدارس کارخانه‌جات و پرورشگاه کودکان و زندان و ‌غیره دیده شود باید متصدیان آن مراکز و پزشک مسئول آنجا بهداری محل را مطلع نماید.
‌سیاه سرفه - جذام - باد سرخ - ورم غده بناگوش - سل سینه - گریپ - ذات‌الریه (‌پنومونی) تراخم - سیاه زخم - تب راجعه (‌تیفوس رکورانت)- آبله ‌مرغان - هپاتیت‌های ویروسی مسمومیت غذائی.
تبصره 2 (الحاقی 1347/08/30)- در مناطقی که وسائل و امکانات لازم برای تشخیص سرطان فراهم باشد از طرف وزارت بهداری اعلام گردد کلیه شاغلین رشته‌های پزشکی که ‌به امر مداوای بیماران میپردازند موظفند به مجرد مشاهده بیمار مبتلا به سرطان مراتب را کتبا و مشروحا به طور محرمانه به مقامات بهداشتی محل‌ اطلاع دهند.

در مواقعی که تشکیل یک منطقه استحفاظی برای رعایت پاکیزگی آب مورد احتیاج باشد مالکین آب و اراضی یا شهرداری آن منطقه‌ موظفند که دستورهای بهداشتی را که مامورین میدهند رعایت نمایند.
‌آلوده نمودن آبهائی که به مصرف شرب میرسد و ریختن زباله یا هر نوع کثافاتی در گذرهای عمومی ممنوع است متخلفین از این ماده مطابق آیین‌نامه‌ ‌که بهداری تنظیم مینماید به کیفر خلافی محکوم میشوند.

(منسوخه 1399/08/05)- اشخاصی که برخلاف دستورهای بهداری نسبت به محافظت مواد غذائی که در معرض فروش گذارده میشود رفتار نموده یا ‌اقدام به فروش مواد غذائی فاسد یا ناسالم نمایند از پانزده تا سی روز حبس تادیبی و یا 51 تا 500 ریال کیفر نقدی محکوم می‌شوند.

(اصلاحی 1399/11/08)- اشخاصی که مانع اجرای مقررات بهداشتی می‌شوند یا در اثر غفلت باعث انتشار یکی از بیماری‌های واگیر میشوند به هشت روز ‌تا دو ماه حبس تادیبی و 000 /000 /1 تا 000 /000 /10 ریال و یا به یکی از این دو کیفر محکوم میشوند.

کلیه پزشکان و ماماها و داروسازان مکلفند که دستورهای بهداری کل را برای مبارزه با بیماریهای واگیر به موقع اجرا گذارند‌ متخلفین به کیفرهای خلافی طبق آیین‌نامه بهداری محکوم میشوند.