صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1394/08/14
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر کاشان
موضوع
نیابت قضایی
پرسش
آیا اعطای نیابت جهت تشکیل جلسه دادرسی اعم از امور حقوقی یا کیفری از ناحیه دادگاه بدوی یا تجدیدنظر وجاهت قانونی دارد یا خیر ؟
نظر هیئت عالی
1- اعطای نیابت قضایی از دادگاه بدوی به داد گاه بدوی دیگر (اعم از امور مدنی یا کیفری) صرفأ در جهت تکمیل تحقیقات و اجرای قرارهای اعدادی به عمل می آید (مواردی که پرونده را معد جلسه ی دادرسی ماهوی قرار می دهد) بنابراین دادرسی از اموری است که مباشرت دادگاه لازم است و به جلسه ی دادرسی دادگاه دیگر قابل اعطاء نمی‌باشد. (مواد 119 ق.آ.د.ک و 290 ق.آ.د.م).
2- در پرونده های کیفری که با کیفرخواست دادستان در دادگاه مفتوح رسیدگی قرار گرفته، در صورتی که نیاز به تحقیقات تکمیلی و رفع نقص باشد، اعطای نیابت قضایی بلاوجه است، بلکه مطابق ماده 341 ق. آ. د.ک پرونده به دادسرای صادرکننده ی کیفرخواست اعاده می‌شود تا مطابق قرار رفع نقص دادگاه اقدام شود.
3- مطابق مواد 452 ق. آ. د. ک و 354 ق. آ. د. م دادگا ه تجدید نظر، اموری غیر از جلسه ی دادرسی یا مواردی که مباشرت دادگاه در انجام آن ها شرط نیست را می‌تواند از طریق اعطای نیابت قضایی به دادگاه بدوی حوزه ی استان دیگر، درخواست اجرای آن را به عمل آورد و در صورتی که محل اجرای قرار در شهر دیگر همان استان (غیر از مرکز استان) باشد، دادگاه بدوی به نمایندگی قضایی دادگا ه تجدید نظر (مطابق درخواست مرجع تجدید نظر) اقدام به اجرای قرار می‌نماید.
نظر اتفاقی
با توجه به مواد متعدد از قانون آئین دادرسی کیفری و مدنی، موارد ذیل قابل استنباط است:
الف - اساساًٌ اعطای نیابت از دادگاه بدوی به دادگاه بدوی دیگر چه در امور مدنی یا کیفری صرفاً در جهت تکمیل تحقیقات و مواردی که پرونده را معد جلسه دادرسی قرار دهد صادر می‌گردد. بنابراین دادرسی نیابتی از مواردی است که مباشرت دادگاه لازم است و قابل اعطا نیست نظریه مشورتی بدون شماره مورخ 53/3/29 اداره حقوقی نیز موید این مطلب می‌باشد. (مواد 119 قانون آیین دادرسی کیفری و 290 آیین دادرسی مدنی).
ب - اعطای نیابت از دادگاه کیفری در مورد پرونده هایی که با کیفرخواست از دادسرا ارسال شده فاقد مجوز قانونی است و چنان چه نقصی وجود داشته باشد از طریق اعاده به دادسرا انجام می‌شود. (ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری).
ج - اعطای نیابت از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی همان استان صحیح و قانونی نیست و صرفاً نیابت در صورتی صادر می‌شود که اقدامی در حوزه قضایی استان دیگر لازم باشد. (ماده 452 آیین دادرسی کیفری و 354 آیین دادرسی مدنی).