تاریخ نظریه: 1400/12/03
شماره نظریه: 7/1400/1497
شماره پرونده: 1400-9/1-1497 ح
استعلام:
نظر به اینکه قانونگذار حسب ماده 1120 قانون مدنی در باب دوم، در خصوص انحلال عقد و نکاح مصوب بیست یک 1314/1/20 انحلال نکاح را اعم از فسخ نکاح ،طلاق و بذل مدت در نکاح منقطع دانسته است و در دو فصل به تفصیل به بیان نحوه آن پرداخته است و از طرفی حسب ماده 4 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 دعاوی در صلاحیت دادگاه خانواده را بیان نموده است لکن با توجه به تبصره 2 ماده یک قانون اخیر الذکر که بیانگر صالح بودن دادگاه بخش در رسیدگی به کلیه امور و دعاوی خانوادگی ضمن رعایت مقررات است اما حسب مقررات ذیل تبصره موصوف از رسیدگی به دعاوی راجع به اصل نکاح و انحلال آن منع شده است.حال سوال اینست که با توجه به اینکه قانون مدنی انحلال را اعم از فسخ و طلاق و بذل مدت دانسته ،آیا دادگاه بخش صلاحیت رسیدگی به دعاوی طلاق که از طرف زوجین مطرح می‌شود را دارد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، کلمه «اصل» مذکور در تبصره 2 ماده یک قانون حمایت خانواده مصوب 1391 با توجه به سابقه قانون‌گذاری علاوه بر نکاح؛ ناظر بر اصل انحلال نکاح نیز می‌باشد.
ثانیاً، منظور از دعاوی اصل انحلال نکاح، دعاوی مربوط به صحت و یا بطلان طلاق یا فسخ نکاحی است که قبلاً واقع شده است. بنا به مراتب فوق در حوزه قضایی بخش‌هایی که دادگاه خانواده تشکیل نشده است، دادگاه مستقر در آن حوزه با رعایت تشریفات مربوط و مقررات قانون یاد شده به کلیه امور و دعاوی خانوادگی از جمله طلاق یک طرفه مطروحه از ناحیه زوجه یا زوج و همچنین طلاق توافقی رسیدگی می‌کند؛ مگر دعاوی راجع به اصل نکاح و اصل انحلال آن اعم از اصل طلاق و فسخ نکاح.